مذاکرات شیعیان افغانستان با طالبان برای مشارکت در قدرت به کجا رسید؟/ عالمی بلخی: افغانستان دیگر ظرفیت جنگ را ندارد

اخبار مجامع محلی

شنبه, 02 بهمن 1400

معاون شورای علمای شیعه افغانستان گفت: ما نشست هایی را با طالبان داشتیم، اما هنوز مذاکره جدی در خصوص مشارکت جامعه تشیع در حکومت طالبان صورت نگرفته است.

حجت الاسلام و المسلمین سید حسین عالمی بلخی رئیس مجمع محبان اهل بیت(ع) افغانستان و معاون شورای علمای شیعه این کشور در خصوص آخرین تحولات افغانستان و وضعیت شیعیان این کشور با تلویزیون یک افغانستان، گفتگو کرد.

عالمی بلخی با اشاره به عملکرد ضعیف دولت اشرف غنی اظهار کرد: دولت اشرف غنی برآمده از دل اختلافات و اتهامات بود و در آن زمان با وساطت "جان کری" دولت وحدت ملی در افغانستان، شکل گرفت. من در تیم رقیب انتخاباتی اشرف غنی بودم و با جنجال وارد کابینه شدم و پنج سال و هفت ماه با جنجال در دولت اشرف غنی به عنوان وزیر پیشین مهاجران کار کردم.

وی ادامه داد: در دوره وزارتم، وزیر امور خارجه آلمان گفته بود که افغانستان، پذیرش مهاجران دیپورتی را پذیرفته است، من مصاحبه ای در رد این صحبت کردم و گفتم که افغانستان، مهاجران دیپورتی را تنها در قالب قوانین بین المللی می پذیرد؛ اشرف غنی اما در واکنش به این مساله گفت که صحبت های وزیر مهاجران، موضع شخصی اوست و موضع دولت افغانستان نیست، من دوباره به خبرنگاران گفتم که افغانستان این مهاجران را نمی پذیرد، این ماجرای جنجالی یک ماه طول کشید تا در نهایت کمیسیونی برای تصمیم گیری در این خصوص تشکیل شد و براساس تصمیم این کمیسیون، سندی با اتحادیه تدوین شد تا دیپورت مهاجرین براساس قوانین بین المللی صورت گیرد.

* اشرف غنی دمدمی مزاج بود و برداشت های خود را درست می دانست

وزیر پیشین مهاجران افغانستان افزود: اشرف غنی به عنوان یک رئیس جمهور، دیدگاه مطلقی داشت و برداشت های خود را درست می دانست و هیچ احتمال خطایی درباره نظراتش نمی داد و نظر خود را به دیگران و مردم تحمیل می کرد و نمی خواست که حرفی روی حرف او زده نشود. در طول پنج سال ریاست جمهوری اشرف غنی، 110 وزیر به کابینه آمدند و رفتند. برخی از قوانین در طول دولت اشرف غنی، سه یا چهار بار عوض شد و به لحاظ حقوقی در آن دوره ثبات وجود نداشت. او در اداره افغانستان اعمال سلیقه شخصی می کرد، برخی از ادارات در آن دوره چند بار ادغام و جدا شدند.

عالمی بلخی، اشرف غنی را رئیس جمهوری دمدمی مزاج دانست و تصریح کرد: او به صورت لحظه ای تصمیم می گرفت. این که من پنج سال و هفت ماه در کابینه او باقی ماندم، به این دلیل بود که از تیم مخالف بودم و او نمی توانست در مورد من تصمیم بگیرد، همچنین به صورتی عمل کردم که بهانه به دست او ندهم. در کابینه اشرف غنی تنها سه چهار وزیر تا پایان در سمت خود باقی ماندند.

وی ادامه داد: در دوره دوم اشرف غنی و مذاکرات صلح با طالبان، فرصت صلح را از دست دادیم و اگر آن فرصت از دست نمی رفت، امروز شاهد یک حکومت تحریم شده و دولتی یک طرفه و گرسنگی مردم و آوارگی چند صد هزار نفر در افغانستان نبودیم. شخص اشرف غنی مانع روند صلح بود و می گفت که من چون براساس قانون اساسی می توانم دو دوره رئیس جمهور باشم، در پایان دوره اول ریاست جمهوری ام حاضر به پذیرش صلح نیستم، بگذارید که پنج سال دوره دوم ریاست جمهوری ام پایان یابد و پس از آن صلح صورت بگیرد، این که می گفت من حاضر به قربانی شدن برای صلح هستم، فقط یک شعار بود.

رئیس مجمع محبان اهل بیت(ع) افزود: زمانی که قرار شد دولت ائتلافی از سوی طالبان و دولت وقت افغانستان تشکیل شود، زمانی که اشرف غنی دید راهی ندارد از کابل فرار کرد. اگر او می پذیرفت شخص دیگری به جای او رئیس جمهور شود و او در افغانستان باقی بماند، این وضعیت رخ نمی داد و با فرار اشرف غنی، برای تحریم افغانستان و عدم تشکیل حکومت همه شمول در این کشور بهانه ای ایجاد شد. اشرف غنی، تحمل پذیرش نظر دیگران را نداشت و آنچه که می خواست باید تصویب می شد و اگر اعتراضی صورت می گرفت، نمی شنید.

* در دوران اشرف غنی با فساد اداری مبارزه کردم

عالمی بلخی با اشاره به تجربه کار با اشرف غنی اظهار کرد: من در دوره حضور در کابینه اشرف غنی با او در نبرد بودم، اما از کار با اشرف غنی پشیمان نیستم چون به صورت شفاف کار کردم و با فساد اداری مبارزه کردم. به من می گفتند که فساد در این دولت مثل سیل خروشان است و با فساد مبارزه نکن! اما من نپذیریم و سعی کردم که برای محروم ترین قشر جامعه که آوارگان هستند، کار کنم. زمانی که وزیر مهاجرین افغانستان بودم، جنگی بین طالبان و داعش در این کشور رخ داد که موجب آوارگی سه هزار خانواده از اعضای طالبان شد و ما برای این خانواده ها نیز کمک فرستادیم. آن زمان به من انتقاد کردند که چرا به خانواده های طالبان کمک می کنی؟ اما من پاسخ داد که این وزارت خانه مهاجرین است، ما کار انسانی می کنیم و وظیفه کمک به همه آوارگان را داریم، ما هیچ گاه محدودیت سیاسی برای کمک به دیگران را اعمال نمی کردیم.

وی ادامه داد: هیچ شکی نیست که فساد یکی از عوامل سقوط دولت اشرف غنی بود، عامل دیگری که می توان معرفی کرد، رفتارهای دیکتاتورمآبانه اشرف غنی بود، همچنین سیاست های قومی و زبانی که او دنبال می کرد، موجب سقوط دولتش شد. من از مدت ها پیش سقوط نظام جمهوری در افغانستان را پیش بینی می کردم. یک سال و چند ماه پیش که آمریکا و طالبان تفاهم نامه ای در دوحه امضا کردند، من در صفحه شخصی خودم در فیسبوک نوشتم که پیروزی بزرگی برای طالبان رخ داد و از همان زمان این سقوط قابل پیش بینی بود.

معاون شورای علمای شیعه افغانستان افزود: یکی از دلایلی که وزارت را در کابینه دولت دوم اشرف غنی نپذیرفتم، این بود که پیش بینی می کردم که این دولت سقوط می کند و بیش از یک سال عمر نخواهد کرد. پیش بینی من این بود که یک حکومت ائتلافی به وجود بیاید و جایگزین نظام جمهوری در افغانستان شود؛ اما این گونه سقوط را پیش بینی نمی کردم. تصور من این بود که دکتر عبدالله عبدالله به قطر برود و توافق صلح را با طالبان امضا کند و قدرت در افغانستان به صورت مسالمت آمیز به حکومت ائتلافی منتقل شود. روز سقوط نظام جمهوری، من در خانه ام در کابل بودم، ظهر آن روز به محض اینکه اشرف غنی، کابل را ترک کرد، بی نظمی و چپاول در شهر آغاز شد و در نزدیکی مغرب خبر رسید که طالبان وارد کابل شده است. در این حوادث، احتمال هر اتفاقی از جمله کشته شدن وجود دارد، اما من با همه احتمالات در کابل باقی ماندم.

عالمی بلخی با اشاره به دلیل باقی ماندن خود در افغانستان اظهار کرد: من فکر می کردم که در هر شرایطی باید در کنار مردم باشم. این باور را داشتم که تهدید سیستماتیکی از سوی امارات اسلامی وجود دارد. نیروهای امارات اسلامی، مردمی هستند که به قول خود عمل می کنند و زمانی که می گویند به کسی کار ندارند، کاری نخواهند داشت، البته ریسک و خطر همیشه در افغانستان وجود دارد. تحلیل من این بود که پس از شکل گیری امارات اسلامی، فروپاشی روحی برای مردم افغانستان رخ می دهد و اگر من در افغانستان باقی بمانم و خبرش منتشر شود، برای ترمیم روحیه مردم این کشور خوب است، به همین دلیل من خبر حضورم در کابل را خیلی زود، رسانه ای کردم.

وی ادامه داد: امارات اسلامی اعلام کرده است که امنیت شخصیت های سیاسی که به افغانستان برگردند، تامین است و آنها می توانند در خانه هایشان زندگی کنند، اما سیاستمداران احساس اطمینان نمی کنند که با وضعیت موجود به افغانستان برگردند. اگر حکومت همه شمول و فراگیر در افغانستان تشکیل شود که اعضایش تنها از یک گروه نباشند، وضعیت عوض می شود. باید منصفانه بگویم که امنیت افغانستان نسبت به دوره قبل بهتر شده است، البته مشکلاتی در این کشور وجود دارد و انتقام جویی هایی صورت گرفته است، اما فراهم کردن امنیت به عنوان یک دستاورد برای طالبان، واقعیت دارد.

* تحریم اقتصادی عمده ترین مشکل افغانستان است

وزیر پیشین مهاجران افغانستان افزود: اکنون برخی از کشورها با امارات اسلامی رابطه دارند، ولی می گویند که ما، امارات اسلامی را به رسمیت نمی شناسیم. عمده ترین مشکلی که اکنون افغانستان با آن رو به رو است، تحریم اقتصادی می باشد. آمریکا از روی عقده، فرودگاه کابل را تخریب و زمینه فرار مغزها از افغانستان را به وجود آورد و این کشور را تحریم کرد و دارایی های افغانستان را بلوکه نمود که هر کدام از این اقدامات برای هر ملتی، ضربه بزرگی است. البته امارات اسلامی می گوید که تحریم ها برداشته می شود و آنها، بحث استقلال و اتکا به منابع برای حل مشکلات را مطرح می کنند، البته ارتباط با جهان، یک ضرورت است.

عالمی بلخی با اشاره به همه شمول نبودن کابینه فعلی حکومت طالبان اظهار کرد: این کابینه، جناح های مختلف طالبان از دیدگاه ها و مناطق و اقوام گوناگون را جای داده است، اما در کابینه فعلی حکومت طالبان، همه اقوام و همه گروه ها حضور ندارند و این کابینه همه شمول نمی باشد. حکومتی که از طریق تحولات و نه از طریق انتخابات سر کار آمده است باید تلاش کند که طرف های مقابل را جذب کند.

* هیچ وزیر هزاره ای در حکومت طالبان نیست

وی ادامه داد: اشخاص باید براساس ارزش ها و شایستگی های خود در حکومت افغانستان عهده دار سمت شوند و نباید اعضای هیچ قومیتی به خاطر قومیت خود از مشارکت در این حکومت محروم باشند. حکومت فعلی افغانستان براساس تحولات بر سر کار آمد و هیچ وزیر هزاره ای در این حکومت نیست و تنها دو تن از معاونان وزرای حکومت طالبان از هزاره ها می باشند که این مقدار کافی نیست.

رئیس مجمع محبان اهل بیت(ع) افزود: در ابتدای ورود طالبان به کابل، ما شیعیان کنفرانسی برگزار کردیم و اعلام نمودیم که روش طالبان باید چگونه باشد تا ما بتوانیم با آنها کار کنیم، سپس یک هیئت پنج نفره از سوی شورای علمای شیعه افغانستان با هیئتی از طالبان مذاکره کرد تا زمینه مشارکت همه جانبه مردم در حکومت جدید فراهم شود. هیئت طالبان به ما گفت که آنها قصد ورود به کابل و تشکیل حکومت یک سویه را نداشتند، بلکه منتظر بودند که هیئتی از سوی دولت افغانستان به قطر برود و با طالبان بر سر حکومت ائتلافی مذاکره کند و این حکومت برای انتقال مسالمت آمیز قدرت ایجاد شود، آنها درخواست زمان داشتند تا بتوانند بر اوضاع مسلط شوند.

* درخواست های شیعیان افغانستان از طالبان

عالمی بلخی با اشاره به درخواست های شیعیان افغانستان از طالبان اظهار کرد: ما نشست هایی را با طالبان داشتیم، اما هنوز مذاکره جدی در خصوص مشارکت جامعه تشیع در حکومت طالبان صورت نگرفته است، افراد و احزاب و نهادهای مدنی در سطوح مختلف از شیعیان به طالبان مراجعه کردند، طالبان می گوید که نمی تواند توافقی با افراد و گروه های متفرقه داشته باشد. ما سعی کردیم که افراد متنفذ در جامعه تشیع را در کابل جمع کنیم و درخواست های شیعیان از طالبان را مشخص کنیم. این درخواست ها در سه حوزه و 19 ماده در نشستی در کابل تصویب شد که مهم ترین آنها رسمیت مذهب تشیع و قانون احوال شخصیه شیعیان و سهیم شدن عادلانه شیعیان در قدرت و تقسیم عادلانه ثروت در بین همگان است. این موارد را به طالبان هنوز ندادیم و کمیسیونی برای پیگیری این درخواست ها تشکیل دادیم. به زودی انتظار داریم که از سوی جامعه تشیع با طالبان در این خصوص مذاکره کنیم. بحث ما امتیاز طلبی نیست بلکه می گوییم که کشور در وضعیت بحرانی است و همه باید در حل مشکلات سهیم شوند و زمانی می توانیم مشکلات را حل کنیم که در قدرت شریک باشیم.

وی خاطرنشان کرد: من فکر می کنم آنچه که احمد مسعود دنبال می کند با آنچه که درباره او می گویند دو چیز متفاوت است، ولی تاکید می کنم که افغانستان دیگر ظرفیت جنگ را ندارد، مردم این کشور بیش از 40 سال تلخی و مرارت جنگ را کشیدند و نباید تلاشی صورت بگیرد که دوباره افغانستان به جنگ کشیده شود. باید مذاکره ای که با احمد مسعود در ایران آغاز شده است و برخی از کشورهای منطقه، آن را دنبال می کنند به سمتی برود که جنگ و کشمکش در افغانستان تمام شود و آنها هم در قدرت حضور پیدا کنند. رهبران سیاسی که در خارج از کشور هستند باید فکر کشاندن افغانستان به جنگ را از سر بیرون کنند. فراهم کردن زمینه فعالیت سیاسی و رفتن به سمت مشارکت سیاسی بهتر از این است که وضعیت در افغانستان به سمتی برود که تلخی های مردم با جنگ بیشتر شود.

مطالب مرتبط

• خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ

برچسب

• آیت الله عالمی بلخابی
• افغانستان
• طالبان