زندگینامه و گرایش به مذهب تشیع
لوئیجی دی مارتینو در سال ۱۹۳۷م در خانوادهای مسیحی در ایتالیا چشم به جهان گشود. ایشان در جوانی مبلغ مسیحی بود. از آنجا که از منتقدان کمونیسم و نظام سرمایهداری بود، مجذوب مردی شد که انقلابی را به نام خدا رهبری میکرد و آن کسی نبود جز امام خمینی(ره).
لوئیجی که یکی از معلمان خوب شهر ناپل بهحساب میآمد، در سال ۱۹۸۳م، با تحقیقات و مطالعات فراوان، اسلام شیعی را انتخاب کرد و نام خود را به عمار تغییر داد. عمار که با تشرف به مذهب شیعه، نخستین ایتالیایی شیعه شناخته شده بود، تلاشهای خود را معطوف به آشنایی و معرفی دین اسلام در ایتالیا کرد؛ بهطوری که امروز او را بهعنوان «پدر شیعیان ایتالیا» میشناسند.
پس از مسلمان شدن وی، همسرش، خانم «نه رئه آ دی مارتینو» نیز مسلمان شد و نام اسلامی «سمیه» را برای خود انتخاب کرد. عمار دو پسر و یک دختر دارد که پس از گذشت سالها از مسلمان شدن پدر، یک پسر و یک دختر ایشان به خواسته خود، بدون هیچگونه اجبار و تحمیلی، مسلمان شدهاند و امروزه هم در این حوزه بسیار فعالند. پسر وی در مرکز اسلامی لندن مشغول است و دخترش در ناپل راه پدر را ادامه میدهد. نوه دختری لوئیجی نیز مسلمان شده و با وجود سن نسبتاً کم (حدود ۱۵-۱۶ سال)، در توییتر و شبکههای اجتماعی فعالیت دینی، مانند آموزش نماز دارد.
لوییجی عمار دمارتینو که میان مسلمانان اهل تسنن ایتالیا نیز حسن شهرت داشت، شهره و محبوب شیعیان این کشور بود و همه او را به نام اسلامیاش یعنی «عمار » میشناختند. بسیاری از جوانان ایتالیا از طریق ایشان با دین اسلام آشنا شدند و به این دین گرویدند. با اینکه عمار نه مدرک تحصیلی داشت و نه حوزه رفته بود، حرفهایش در دل و جان آنها اثر میکرد.
چرایی گرایش به مذهب تشیع
از میان گفتههای لوئیجی عمار دی مارتینو، میتوان به برخی از مؤلفههای اساسی درباره مسیری که نوکیشان پیمودهاند تا به اسلام برسند، دست یافت. از همه جالبتر، این حقیقت است که ایشان از طریق خواندن آثار نویسندگانی چون رنه گنون (ReneGuenon) و جولیوس ابولا (Julius Ebola) با اسلام آشنا شده است؛ مؤلفانی که به متفکران سنتگرا معروف و علاقمند به مطالعات عرفانی و پررمز و راز هستند و هر کدام دردورهای خاص از زندگی خود به اسلام گرویدهاند (هرچند مدرکی درباره مسلمان شدن ابولا در دست نیست).
بسیاری از کسانی که با جناح راست همفکری داشتند، از علاقهمندان مطالعه این قبیل آثار، به ویژه آثار (گنون) بودند؛ چنانکه بسیاری از ایتالیاییهایی که به اسلام گرویدند، از گنون به عنوان فردی یاد میکنند که آثارش سبب گرویدن آنان به اسلام شده است. ارجاع به سنتی که فینفسه هم دینی عرفانی و هم بهنوعی سیاسی است، یکی از اتفاقات رایج در میان ایتالیاییهای تازهکیشی است که از جناح راست به جامعه مسلمانان میپیوندند.
از سخنرانی لوئیجی در اوایل بیست سالگیاش در مراسم جشن ولادت حضرت فاطمه(س) به دست میآید که تغییر دین وی به اسلام به کمک خواندن نوشتههای گنون بوده است؛ نوشتههایی که در آن، جهان مدرن بهخاطر فساد و نابودی ارزشهای انسانیاش به چالش کشیده میشود.
دی مارتینو مشهور به عمار، در خصوص چرایی گرویدنش به دین اسلام در یک نشریه ایتالیایی گفته بود: «من مسیحی پروتستان معتقدی بودم که موعظه (تبلیغ) میکردم. در مقطعی خاص، این مسیر را ترک کردم و شروع به مطالعه آثار بورکات ابولا (Burckardt Ebola) و رنه گنون کردم. این مطالعات، مرا وارد دنیای سیاست کرد؛ بهگونهای که به یکی از گروههای راستگرا که نمایندهای در پارلمان داشت، احساس نزدیکی کردم. من و دوستانم گهگاهی به آلپ میرفتیم و هر شب در کنار آتشی جمع میشدیم و در مورد زشتیها و بدی های جامعه صحبت میکردیم؛ ولی زمانی که به شهر بر میگشتیم، خودمان رفتارهایی شبیه همان مردم و شاید بدتر از آنان را از خود بروز میدادیم. ناگهان فهمیدم تمام مؤلفانِ نوشتههای مورد علاقه من به دین اسلام گرویدهاند. آن موقع مصادف با زمان شکل گیری انقلاب اسلامی در ایران بود و از آنجایی که این انقلاب، به جای مارکسیسم، با نام خدا و با نام معنویّات شکل گرفته بود، به آن علاقهمند شدم. من از طریق مرکز فرهنگی کوچکی که در ناپل راهاندازی کردم، کم کم شروع به تماس با مسلمانان کردم. در سال ۱۹۸۳م، کتاب هانری کربن با نام «امام غایب» را خواندم و در همین زمان، با چند دانشجوی ایرانی آشنا شدم. این کتاب پردههایی را که جلوی چشمان من کشیده شده بود، پاره کرد و من آیین شیعه رادر آغوش کشیدم.»
یکی از نکات جالب توجه و مهم درباره عمار دی مارتینو که پیشگام حرکت شیعی معاصردر ایتالیا محسوب میشود، این است که ایشان پیرو و عاشق امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی ایران بود. و همواره از نظام جمهوری اسلامی ایران حمایت میکرد. به عنوان نمونه، در جریان شهادت دانشمندان هستهای ایران، مواضع تندی را علیه آمریکا و رژیم صهیونیستی اتخاذ و ترور دانشمندان ایرانی را محکوم کرد. گاهی با وهابیهایی که به شدت ضد ایرانی بودند و از سوی رژیم سعودی حمایت میشدند، هم مواجه میشد؛ اما ایمان او به مذهب شیعه، دستخوش این تبلیغات نمیشد.
فعالیتهای تبلیغی
عمار دی مارتینو مؤسس نخستین حلقه و مرکز شیعیان با نام «انجمن اسلامی اهلبیت(ع) ایتالیا (به ایتالیایی: Associazione Ahl-el-Bayt)» در شهر ناپل بود؛ انجمنی که به سرعت به مهمترین مرکز شیعهشناسی در ایتالیا تبدیل شد. در راستای فعالیتهای عمار در این انجمن، انتشار نشریه «اسلام ناب» به زبان ایتالیایی هم آغاز شد و اولین شماره آن در ماه مبارک رمضان منتشر شد؛ در حالی که فقط شامل دو برگ تایپی بود. اما هفت سال بعد، به نشریه چاپیای تبدیل شد که معمولاً سالی چهار مرتبه چاپ میشد و مهمتر از همه اینکه این نشریه به بولتن رسمی مؤسسه اسلامی اهلبیت(ع) در ایتالیا تبدیل شد؛ تنها مؤسسهای که به عنوان یک مؤسسه بینالمللی مطالعات شیعهشناسی، شعبهای در ناپل داشت. این نشریه که با هزینه شخصی عمار منتشر میشد، نقش بزرگی در ترویج آموزههای شیعی و آشناسازی ایتالیاییها با دین اسلام، با قرائت مکتب اهلبیت(ع) ایفا کرد.
عمار دی مارتینو شب و روز از طریق تلفن، نامه، انتشار مجله، دیدار حضوری و همهگونه، برای اسلام تلاش میکرد. خانهاش به نوعی، برای مسلمانان پاتوق شده بود. ایرانیها، لبنانیها و... همگی به منزلش میآمدند و مرحوم عمار به بسیاری از آ نها که حتی جایی برای ماندن نداشتند، به صورت موقت اسکان میداد. برای همین هم در ایتالیا نامش آشناست و خیلیها او را میشناسند. عمار یک مسلمان واقعی بود. بارها با هزینه شخصی خود، در شهرهای کوچک و ارزان، هتل رزرو میکرد و برنامهها و مراسمهای مذهبی را در آنجا برگزار مینمود؛ مراسمی مثل عاشورا، تاسوعا یا ولادت حضرت فاطمه(س). ایشان علاوه بر شیعیان، مسلمانان اهلسنت و حتی غیرمسلمانان را هم به این مراسمها دعوت میکرد. تا پیش از او، هیچ کس در ایتالیا به این اندازه برای معرفی اسلام و شیعیان تلاش نکرده بود.
رحلت
عمار دی مارتینو در طول بیش از سی سال فعالیت علمی و فرهنگی و تبلیغی، نقش بسیار مؤثری در رشد اسلام شیعی در میان بومیان ایتالیا ایفا کرد. ایشان سرانجام پس از سالها تلاش جدی در راه ترویج مکتب اهلبیت(ع)، در روز جمعه ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹م برابر با ۲۹ آذر ۱۳۹۸ش در سن ۸۱ سالگی چشم از جهان فرو بست و به دیار باقی شتافت.
پیام تسلیت مجمع جهانی اهلبیت(ع)
آیت الله رمضانی دبیرکل مجمع جهانی اهلبیت(ع) با صدور پیامی درگذشت ایشان تسلیت گفت و از وی به عنوان یکی از پیشگامان حرکت جامعه اسلامی پیرو اهلبیت(ع) درکشور ایتالیا یاد کرد. او همچنین اظهار کرد که مرحوم دی مارتینو حق بزرگی بر گردن پیروان اهلبیت(ع) در این بلاد دارد.
بزرگداشت
بهمناسبت درگذشت دی مارتینو، مراسم بزرگداشتی در مرکز المهدی(عج) شهر رُم درایتالیا، با حضور رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، اعضای این مرکز و خانواده آن مرحوم برگزار شد.