- صفحه اصلی
- معرفی مجمع
- اخبار
- مواضع و بيانيه ها
- بخش های سازمانی
- حوزه دبیرکل
- معاونتها
- معاونت امور بینالملل
- معاونت علمی و فرهنگی
- اخبار معاونت علمی و فرهنگی
- اخبار منشورات معاونت علمی و فرهنگی
- بخش ها
- معاون علمی و فرهنگی
- دفتر مطالعات، تحقیقات و پژوهش
- اداره کل خدمات فرهنگی و انتشارات
- اداره کل آموزش
- اداره کل فضای مجازی
- بسته های فرهنگی
- مراکز وابسته
- محصولات
- کتاب های مجمع
- فهرست موضوعی
- فهرست زبانها
- فارسی
- عربی
- اردو
- انگلیسی
- روسی
- مالایی
- تاجیکی
- کردی کرمانجی
- کردی
- کردی سورانی
- سواحیلی
- چینی
- ایتالیایی
- فرانسوی
- ترکی
- ترکی استانبولی
- ترکی، آذری
- آذری
- اسپانیایی
- آلمانی
- هوسا
- آذري كريل
- آذری فارسی
- آذری لاتين
- آلبانيايي
- ارمنی
- اندونزيايي
- برمه ای
- بلتی
- بلغاری
- بنگالی
- بوسنیایی
- پرتغالی
- پشتو
- تایلندی
- چیچوایی
- رواندایی
- سندی
- سوئدی
- فنلاندی
- فولانی
- گرجی
- لهستانی
- لوگاندا
- مالاگاشی
- نروژی
- هلندی
- هندی
- کتاب های صوتی
- تازه های نشر
- مجلات مجمع
- نرمافزار های مجمع
- رویدادها
- اجلاس مجمع عمومی
- همایشها
- جشنواره ها و مسابقه ها
- خدمات
- چهرهای ماندگار
- گالری
- آمار شیعیان جهان
- ارتباط با دفاتر مجمع
مولانا دکتر سید کلب صادق نقوی
مولانا دکتر سید کلب صادق نقوی (۱۳۱۷ش-۱۳۹۹ش) معروف به مولانا کلب صادق، از چهره‌های برجسته شیعیان هندوستان و پشتیبان حرکت‌های اسلامی در شبه‌قاره، و همچنین بنیانگذار خدمات علمی، فرهنگی، و عمرانی فراوانی از جمله مدرسه، دانشگاه و مراکز درمانی در هند بود.
این چهره برجسته شیعه از خطیبان مشهور هندوستان به شمار می‌رفت و در نقاط دیگر جهان از جمله آمریکا، آفریقا و کشورهای اروپایی به تبلیغ مکتب اهل‌بیت(ع) می‌پرداخت و مدتی نیز امامت جمعه شهر لکهنو هند را بر عهده داشت. ایشان همچنین از حامیان انقلاب اسلامی ایران، از علاقمندان به رهبر کبیر آن حضرت امام خمینی(ره) و از منادیان وحدت اسلامی بود.
مولانا کلب صادق عضو بلندپایه هیئت حقوق شخصی مسلمانان هند، مؤسس مرکز توحید مسلمین، دبیرکل کنفرانس شیعیان سراسر هند و عضو مجمع عمومی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) نیز بود. ایشان همچنین دارنده جایزه ملی و معتبر پادما بوشان است این جایزه در هندوستان به افرادی اعطا می‌شود که خدمات ارزنده‌ای انجام داده باشند.
زندگینامه
مولانا سـید کلـب صـادق نقـوی در ۱۱ دی ۱۳۱۷ش (۱ ژانویـه ۱۹۳۹م) در شـهر لکهنـو در ایالتاوتارِپرادش هندوسـتان دریکی از خاندان‌های معروف شـیعه هند متولد شـد. نسـب او از سـادات نقـوی اسـت و بـه آیـت‌الله سـید دلـدار علـی نقـوی معروف بـه غفران مـآب، فقیه و متکلم شـیعه، برمی‌گردد.
پـدر او مولانا سـید کلـب حسـین و پدربزرگـش قدوةالعلما سـید آقاحسـن، از عالمان مشـهور هندوسـتان بودنـد. مولانا کلـب عابـد نقـوی (۱۳۰۱-۱۳۶۵ش)، بـرادر او، از عالمـان شـیعه و رئیس گـروه الهیئـت شـیعه در دانشـگاه مسـلم علیگـره بـود و حجت‌الاسلام‌والمسلمین سـید کلـب جـواد نقـوی، بـرادرزاده او، دبیـر مجلـس علمـای هند اسـت.
تحصیلات
مولانا سـید کلـب صـادق پـس از آموختـن علـوم مقدماتـی نـزد پـدر خـود، وارد حـوزه علمیـه ناظمیـه لکهنـو شـد و بـا دریافـت رتبه «ممتـاز االفاضل» از مدرسـه ناظمیه و رتبه «صـدر االفاضل» از حـوزه علمیـه سـلطان‌المدارس، تحصیلات حـوزوی خـود را بـه پایـان رسـاند. ایشـان سـپس بـه تحصیلات دانشـگاهی در دانشـگاه اسلامی علیگره پرداخت و مدرک دکتری خود را در رشـته زبان و ادبیـات عربـی کسـب نمود.
سید کلب صادق درباره فقه شیعه و اجتهاد می‌گوید:
«در مکتـب تشـیع، بـاب اجتهـاد همیشـه بـاز بـوده اسـت؛ بنابرایـن روحانیان برجسـته مـا می‌توانند بـا اجتهـاد بـه مسـائل معاصـر پاسـخ خلاقانه بدهند. امـروزه در میـان عالمـان اهل سنت نیز، بسـیاری خواسـتار بازگشـایی درهای اجتهـاد هسـتند. ایـن امـر احتمالاً به‌زودی رخ خواهد داد؛ زیـرا برای جهانی کـه دائماً و به‌سرعت در حـال تغییـر اسـت، نمی‌توان فقه راکد داشـت.»
خدمات فرهنگی، علمی و اجتماعی
مولانا کلـب صـادق دارای خدمـات فرهنگی، علمی و اجتماعی فراوانی اسـت که سخنرانی‌های متعـدد و مؤثـر، تأسـیس مراکـز علمـی و درمانی گوناگـون و تلاش مجدانه برای ایجـاد وحدت در جامعه هند، بخشـی از آن‌ها اسـت.
به‌پاس خدمات علمی و اجتماعی سید کلب صادق، جایزه پادما بوشان، سومین جایزه عالی غیرنظامی هندوستان، پس از درگذشت ایشان و در سالروز استقلال هندوستان، به فرزندش اعطا شد.
تبلیغ
دکتـر سـید کلـب صـادق نقـوی، پـس از اتمـام تحصیلات بـه انجـام خدمـات دینـی و تبلیغـی پرداخـت و به‌تدریج بـه یکـی از سـخنرانان مشـهور شـیعیان هندوسـتان تبدیـل شـد کـه علاوه بـر آشـنایی با معارف اسلامی و مکتب اهل‌بیت(ع)، با علوم جدید و دانش‌های معاصر نیز آشـنایی داشـت و بدیـن ترتیـب در کنـار سـخنرانی در نقـاط مختلـف هندوسـتان، بـه کشـورهای آمریکایی و
اروپایـی نیـز دعوت می‌شد.
سخنرانی‌های ایشـان بـا موضـوع «قـرآن و علـم» کـه در ایالات‌متحده آمریـکا ایراد شـد، به او شـهرت جهانـی داد. وی بـه زبان‌های عربی، اردو، فارسـی، انگلیسـی و هندی تسـلط داشـت.
تأسیس مراکز علمی و درمانی
دغدغـه اصلـی مولانا سـید کلـب صـادق، آموزش‌وپرورش بـود. ایـن عالـم عامـل کـه عـدم آشـنایی مسـلمانان هندوسـتان بـا علـوم جدیـد را یکـی از ضعف‌های اساسـی قلمـداد می‌نمود، سـال ۱۳۶۳ش (۱۸ آوریـل ۱۹۸۴م) مرکـز توحیـد مسـلمین را راه‌اندازی کـرد تـا دانش‌آموزان و دانشـجویانی کـه از تـوان مالـی مناسـبی برخـوردار نبودند، حمایت و پشـتیبانی شـوند. ایـن مرکز از زمان تأسـیس بیش از سـه دهه اسـت که به هزاران دانش‌آموز و دانشـجو بدون توجه به مذهب آن‌ها، کمـک مالـی ارائـه کرده اسـت.
کلب صادق در باب اهمیت آموزش می‌گوید:
«یکـی از مهم‌ترین چالش‌های پیـش روی مسـلمانان هنـد، آمـوزش اسـت. مـا بایـد آن را یکـی از اولویت‌های اصلـی خـود قـرار دهیـم. امـام علـی(ع) می‌فرماید: هـر کـس چیـزی را نداند، دشـمن آن می‌شود. بـه همین ترتیب، ممکـن اسـت برخـی از مولوی‌ها کـه از علم جدید و فنـاوری چیزی نمی‌دانند بـا آن مخالفـت کنند. از سـوی دیگـر، ایـن سـخن امـام علـی(ع) در مورد کسـانی نیز صـدق می‌کند کـه علـم مـدرن دارنـد؛ ولـی از دیـن چیزی نمی‌دانند و به این دلیـل که آن را نشـانه عقب‌ماندگی می‌پندارند، شـروع به مخالفت بـا آن می‌کنند. بقای ما به پیشـرفت در آموزش مدرن بسـتگی دارد؛ ولی بر اهمیت معرفت دینـی نیـز تأکید می‌کنم. از طریـق علـم و فنـاوری می‌توانید جهـان را کنترل کنیـد؛ امـا دیـن واقعـی به معنای کنترل بـر خود و روح خود اسـت.»
ایشـان همچنین به انجام خدماتی ازجمله سـاخت بیمارسـتان و مراکز درمانی در شـهر لکهنو و دیگر شـهرهای هندوسـتان، همت می‌گماشت. برخی از مراکزی که او تأسـیس کرد و همچنین برخـی از خدمـات ارزنده وی به شـرح زیر اسـت:
- کالج یونیتی (College Unity)، در لکهنو
- مدرسه یونیتی میشن (Mission UNITY)، در لکهنو
- مؤسسه آموزش صنعتی یونیتی، در لکهنو
- مدرسه دولتی یونیتی اهللآباد، در شهر اهللآباد ایالت اوتار پرادش
- کالج M، در علیگره
- مرکز کامپیوتر یونیتی، در لکهنو
- برنامه‌های آموزش رایگان یونیتی، در لکهنو، جونپور، جاللپور، بارهبنکی، مرادآباد و علیگره
- بیمارستان خیریه هیزا، در لکهنو، با هدف مراقبت‌های مقرونبهصرفه برای اقشار حاشیه‌نشین
- مرکز پزشکی TMT، در شیکارپور
- طرح بازنشستگی زنان بیوه TMT
- طرح حمایت آموزشی یتیمان TMT
- بازسازی و توسعه امام باره غفران مآب، مقبره آیت‌الله سید دلدار علی نقوی در لکهنو
- بازسازی مقبره میر ببر علی انیس، شاعر آیینی هندی، در لکهنو
تلاش برای ایجاد وحدت در جامعه هند
مولانا سـید کلـب صـادق بـرای همزیسـتی هندوهـا و مسـلمانان و نیـز شـیعه و سـنی در هند، تلاش زیـادی کـرد. او بیـن همـه فرقه‌های اسلامی حتـی هندوهـا مورداحترام بـود و بـه برخـی مراکـز اهل سنت و نیـز مراکـز هنـدو بـرای سـخنرانی دعـوت می‌شد.
سید کلب صادق درباره بعد اجتماعی ادیان می‌گوید:
«علمـا بایـد بیـش ازآنچه در حـال حاضـر هسـتند درگیـر اجتمـاع باشـند. آن‌ها بایـد از مسـاجد و مـدارس و خانقاه‌های خـود بیـرون بیاینـد و در میـان توده‌ها حرکـت کننـد و مشکلات اقتصـادی و اجتماعـی را درک کننـد و بـه دنبـال حـل عملـی آن‌ها باشـند.»
ایشـان بـا مشـاهده ادامـه درگیری‌های بیـن شـیعه و سـنی در هنـد، در سـال ۲۰۱۵م در عیـد فطـر، بـا گروهـی از مریـدان خـود بـه مسـجد جامـع اهل سنت رفـت و پشـت سـر امـام جماعـت سـنی، نماز عید فطر خواند. این نخسـتین باری بود که عالم مشـهوری از شـیعیان در هند، به امام جماعتـی از اهل سنت اقتـدا می‌کند. ایشـان همچنین در ۲۳ سـپتامبر ۲۰۱۶م (۲ مهـر ۱۳۹۵ش)، اقـدام بـه برگـزاری نماز جمعه مشـترک شـیعیان و اهل سنت در مسـجد تاریخی پیرمحمدشان در شـهر لکهنـو نمود.
دکتـر سـید کلـب صـادق بـرای ایجـاد وحـدت بیـن جامعه هنـدو و مسـلمان نیز، تلاش زیادی کرد. وقتی یک کشـیش هندو در مراسـمی در لکهنو، سـرخابی را روی پیشـانی او مالید، مخالفتی نکـرد و گفـت: «اگـر ایـن سـنت جامعـه و مردمـی اسـت کـه از کودکـی بـا آن‌ها بـزرگ شده‌ام و بـا آن‌ها بـازی کرده‌ام، چـرا بایـد مخالفتـی کنـم؟ ایشـان در سـال ۲۰۰۹م در مراسـمی مربـوط به آیین هندوهـا در رودخانـه گنـگ هنـد شـرکت کـرد و پیـش از شـرکت در آن گفـت: «تصمیـم گرفته‌ام در شـهر هاریـدوار در رود گنـگ غوطـه‌ور شـوم، اگـر گناه را پاک می‌کند، می‌تواند تفاوت بین هندوها و مسـلمانان را نیـز از بیـن ببرد.»
مسئولیت‌ها
مولانا سـید کلـب صـادق نقـوی، پـس از درگذشـت بـرادرش، مولانا سـید کلـب عابـد نقـوی، نائب رئیسـی هیئـت حقـوق شـخصی مسـلمانان سراسـر هنـد (Law Personal Muslim Board) را، کـه مهم‌ترین سـازمان علمـای مسـلمان هنـد به شمار می‌آید، بـر عهـده گرفـت.
ایشـان همچنین دبیر کل کنفرانس شـیعیان سراسـر هند (نهاد نماینده شـیعیان هند در هیئت مرکـزی وقـف شـیعه) بـود و در انجمـن وظیفـه سـادات و مؤمنیـن، کـه برای کمک‌هزینه تحصیلی دانشـجویان نیازمند تأسـیس شـده، عضویت داشـت. وی ریاست کالج پزشکی و بیمارستان لکهنو را نیـز بر عهده داشـت.
دکتـر سـید کلـب صـادق از پذیـرش مسئولیت‌های دولتـی یـا تلاش برای رسـیدن بـه آن پرهیز می‌کرد و می‌گفت: «اگـر مسـئولیت دولتـی قبـول کنـم، ملاقـات بـا مردم کمی سـخت می‌شود و در چنیـن شـرایطی بـرای خدمـت بـه آن‌ها مشـکل ایجاد می‌شود. من می‌خواهم بدون هیچ پسـتی بـه مردم خدمـت کنم.
رحلت
ایـن عالـم مشـهور، سـرانجام در ۴ آذر ۱۳۹۹ش (۲۴ نوامبـر ۲۰۲۰م) پـس از سـه سـال ابتلا بـه سـرطان، رحلـت کـرد. طبـق وصیت آن مرحوم، حجت‌االسلام مهدی مهدوی پور، نماینده ولی‌فقیه در هندوسـتان بـر پیکـر وی اقامـه نمـاز کـرد و سـپس در قبرسـتان لکهنو به خاک سـپرده شـد.
نماینـده مقـام معظـم رهبـری، پیـام تسـلیت ایشـان را خطـاب بـه خانـواده مرحـوم دکتر سـید کلـب صـادق ابلاغ نمـود و تصریـح کـرد وی نقـش بسـیار مؤثـری در اتحـاد، همدلـی و همبسـتگی بیـن مذاهـب و ادیـان مختلـف در هندوسـتان داشـته اسـت.
مراسم تشییع باشکوه
آیین تشـییع و تدفین این عالم برجسـته شـیعه، با وجود محدودیت‌های گسـترده در راسـتای جلوگیـری از انتشـار ویـروس کرونـا، بـا حضـور انبـوه مـردم برگـزار شـد. رسانه‌ها تشییع‌جنازه او را دریایی از جمعیت توصیف کردند. در تشـییع او از هر دین و آیینی و از هر طبقه‌ای وجود داشـت.
نه‌تنها شـیعیان و جامعـه مسـلمان، بلکـه از همه ادیان و آیین‌ها مانند هندو، سـیک و مسـیحی برای درگذشـت او در سـوگ بودند.
پیام‌های تسلیت
ارتحـال وی بـا پیام‌های تسـلیتی از سـوی مراجـع تقلیـد شـیعه، عالمـان مسـلمان از نقـاط مختلـف جهـان و نخست‌وزیر وقـت هنـد و نیـز برگـزاری آیین‌های مختلـف گرامیداشـت او همراه شد.
آیـت‌الله العظمـی سـید علـی سیسـتانی، مرجـع تقلیـد شـیعه، ضمـن آنکـه سـید کلـب صـادق نقـوی را دانشـمند محتـرم و خطیـب توانـا خواندنـد، از ترویـج معـارف اسلامی و ارتقـای فکـری و علمـی مؤمنـان در هندوسـتان توسـط ایشـان یـاد کـرده و تصریـح نمودنـد کـه ایـن عالـم شـیعه زحمـات فراوانـی در ایـن راه تحمـل کردنـد.
همچنیـن آیـت‌الله العظمـی صافـی گلپایگانـی، در پیـام تسـلیت خـود، بـا عباراتـی ازجمله «دانشـمند فرزانـه، ناشـر و مـروج تعلیمـات و معـارف نورانـی قـرآن و اهل‌بیت(ع)» و «سلاله سـادات» از ایشـان یـاد کردنـد کـه بـا تلاش خستگی‌ناپذیر خـود حـق بزرگی به شـیعیان داشـت. ایـن مرجـع تقلیـد شـیعیان، بـا اشـاره بـه رابطه نزدیک خود با سـید کلب صادق نقوی، او را انسـانی متعهـد، متواضـع، زاهـد، پارسـا و مجاهـد خواندنـد کـه بااخلاق حسـنه خـود مـردم را بـه صـراط مسـتقیم راهبـری می‌نمود.
نهادهـا و شخصیت‌های اسلامی و شـیعی دیگـری نیـز ضمـن تجلیـل از جایـگاه والای سـید کلب صادق نقـوی، درگذشـت ایشـان را بـه خانـواده و عالقمنـدان بـه ایشـان تسـلیت گفتنـد؛ از جملـه حضـرات آیـات عظـام، مـکارم شـیرازی، بشـیر نجفـی، سـید محمد سعید حکیـم، حسـین نوری همدانی، سـید محمدعلی علوی گرگانی، سـید صادق حسـینی شـیرازی و همچنین آیت‌الله علیرضـا اعرافـی، مدیـر حوزه‌های علمیـه ایـران، آیت‌الله محمدحسـن اختری، رئیس شـورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، حجت‌االسلام و المسـلمین حمید شـهریاری، دبیر کل مجمع جهانی تقریـب مذاهـب اسلامی، حجت‌االسلام و المسـلمین علـی عباسـی، رئیـس جامعـة المصطفـی العالمیـة و ابـوذر ابراهیمـی ترکمـان، رئیـس سـازمان فرهنـگ و ارتباطـات اسلامی.
بخشـی از پیـام آیـت‌الله رضـا رمضانـی، دبیر کل مجمـع جهانـی اهل‌بیت(ع) چنیـن اسـت:
«آن اندیشـمند فاضـل و پرتلاش کـه از عالقه‌منـدان بـه انقلاب اسلامی ایـران و مکتـب امـام خمینی(قـدس سـره)و مقـام معظـم رهبری(حفظـه الله) بودنـد، در طـی سـالیان متمـادی خدمات گسترده‌ای را در عرصه تعلیم و تربیت و نیز حمایت از حقوق شیعیان و دیگر مسلمانان به عمل آوردند و همچنین با تأسـیس بنیاد توحید المسـلمین خدمات مخلصانه ارزشـمندی را درزمینه پزشـکی و امـور خیرخواهانـه بـه انجام رسـاندند.»
مولانا دکتر سید کلب صادق نقوی (۱۳۱۷ش-۱۳۹۹ش) معروف به مولانا کلب صادق، از چهره‌های برجسته شیعیان هندوستان و پشتیبان حرکت‌های اسلامی در شبه‌قاره، و همچنین بنیانگذار خدمات علمی، فرهنگی، و عمرانی فراوانی از جمله مدرسه، دانشگاه و مراکز درمانی در هند بود.
این چهره برجسته شیعه از خطیبان مشهور هندوستان به شمار می‌رفت و در نقاط دیگر جهان از جمله آمریکا، آفریقا و کشورهای اروپایی به تبلیغ مکتب اهل‌بیت(ع) می‌پرداخت و مدتی نیز امامت جمعه شهر لکهنو هند را بر عهده داشت. ایشان همچنین از حامیان انقلاب اسلامی ایران، از علاقمندان به رهبر کبیر آن حضرت امام خمینی(ره) و از منادیان وحدت اسلامی بود.
مولانا کلب صادق عضو بلندپایه هیئت حقوق شخصی مسلمانان هند، مؤسس مرکز توحید مسلمین، دبیرکل کنفرانس شیعیان سراسر هند و عضو مجمع عمومی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) نیز بود. ایشان همچنین دارنده جایزه ملی و معتبر پادما بوشان است این جایزه در هندوستان به افرادی اعطا می‌شود که خدمات ارزنده‌ای انجام داده باشند.
زندگینامه
مولانا سـید کلـب صـادق نقـوی در ۱۱ دی ۱۳۱۷ش (۱ ژانویـه ۱۹۳۹م) در شـهر لکهنـو در ایالتاوتارِپرادش هندوسـتان دریکی از خاندان‌های معروف شـیعه هند متولد شـد. نسـب او از سـادات نقـوی اسـت و بـه آیـت‌الله سـید دلـدار علـی نقـوی معروف بـه غفران مـآب، فقیه و متکلم شـیعه، برمی‌گردد.
پـدر او مولانا سـید کلـب حسـین و پدربزرگـش قدوةالعلما سـید آقاحسـن، از عالمان مشـهور هندوسـتان بودنـد. مولانا کلـب عابـد نقـوی (۱۳۰۱-۱۳۶۵ش)، بـرادر او، از عالمـان شـیعه و رئیس گـروه الهیئـت شـیعه در دانشـگاه مسـلم علیگـره بـود و حجت‌الاسلام‌والمسلمین سـید کلـب جـواد نقـوی، بـرادرزاده او، دبیـر مجلـس علمـای هند اسـت.
تحصیلات
مولانا سـید کلـب صـادق پـس از آموختـن علـوم مقدماتـی نـزد پـدر خـود، وارد حـوزه علمیـه ناظمیـه لکهنـو شـد و بـا دریافـت رتبه «ممتـاز االفاضل» از مدرسـه ناظمیه و رتبه «صـدر االفاضل» از حـوزه علمیـه سـلطان‌المدارس، تحصیلات حـوزوی خـود را بـه پایـان رسـاند. ایشـان سـپس بـه تحصیلات دانشـگاهی در دانشـگاه اسلامی علیگره پرداخت و مدرک دکتری خود را در رشـته زبان و ادبیـات عربـی کسـب نمود.
سید کلب صادق درباره فقه شیعه و اجتهاد می‌گوید:
«در مکتـب تشـیع، بـاب اجتهـاد همیشـه بـاز بـوده اسـت؛ بنابرایـن روحانیان برجسـته مـا می‌توانند بـا اجتهـاد بـه مسـائل معاصـر پاسـخ خلاقانه بدهند. امـروزه در میـان عالمـان اهل سنت نیز، بسـیاری خواسـتار بازگشـایی درهای اجتهـاد هسـتند. ایـن امـر احتمالاً به‌زودی رخ خواهد داد؛ زیـرا برای جهانی کـه دائماً و به‌سرعت در حـال تغییـر اسـت، نمی‌توان فقه راکد داشـت.»
خدمات فرهنگی، علمی و اجتماعی
مولانا کلـب صـادق دارای خدمـات فرهنگی، علمی و اجتماعی فراوانی اسـت که سخنرانی‌های متعـدد و مؤثـر، تأسـیس مراکـز علمـی و درمانی گوناگـون و تلاش مجدانه برای ایجـاد وحدت در جامعه هند، بخشـی از آن‌ها اسـت.
به‌پاس خدمات علمی و اجتماعی سید کلب صادق، جایزه پادما بوشان، سومین جایزه عالی غیرنظامی هندوستان، پس از درگذشت ایشان و در سالروز استقلال هندوستان، به فرزندش اعطا شد.
تبلیغ
دکتـر سـید کلـب صـادق نقـوی، پـس از اتمـام تحصیلات بـه انجـام خدمـات دینـی و تبلیغـی پرداخـت و به‌تدریج بـه یکـی از سـخنرانان مشـهور شـیعیان هندوسـتان تبدیـل شـد کـه علاوه بـر آشـنایی با معارف اسلامی و مکتب اهل‌بیت(ع)، با علوم جدید و دانش‌های معاصر نیز آشـنایی داشـت و بدیـن ترتیـب در کنـار سـخنرانی در نقـاط مختلـف هندوسـتان، بـه کشـورهای آمریکایی و
اروپایـی نیـز دعوت می‌شد.
سخنرانی‌های ایشـان بـا موضـوع «قـرآن و علـم» کـه در ایالات‌متحده آمریـکا ایراد شـد، به او شـهرت جهانـی داد. وی بـه زبان‌های عربی، اردو، فارسـی، انگلیسـی و هندی تسـلط داشـت.
تأسیس مراکز علمی و درمانی
دغدغـه اصلـی مولانا سـید کلـب صـادق، آموزش‌وپرورش بـود. ایـن عالـم عامـل کـه عـدم آشـنایی مسـلمانان هندوسـتان بـا علـوم جدیـد را یکـی از ضعف‌های اساسـی قلمـداد می‌نمود، سـال ۱۳۶۳ش (۱۸ آوریـل ۱۹۸۴م) مرکـز توحیـد مسـلمین را راه‌اندازی کـرد تـا دانش‌آموزان و دانشـجویانی کـه از تـوان مالـی مناسـبی برخـوردار نبودند، حمایت و پشـتیبانی شـوند. ایـن مرکز از زمان تأسـیس بیش از سـه دهه اسـت که به هزاران دانش‌آموز و دانشـجو بدون توجه به مذهب آن‌ها، کمـک مالـی ارائـه کرده اسـت.
کلب صادق در باب اهمیت آموزش می‌گوید:
«یکـی از مهم‌ترین چالش‌های پیـش روی مسـلمانان هنـد، آمـوزش اسـت. مـا بایـد آن را یکـی از اولویت‌های اصلـی خـود قـرار دهیـم. امـام علـی(ع) می‌فرماید: هـر کـس چیـزی را نداند، دشـمن آن می‌شود. بـه همین ترتیب، ممکـن اسـت برخـی از مولوی‌ها کـه از علم جدید و فنـاوری چیزی نمی‌دانند بـا آن مخالفـت کنند. از سـوی دیگـر، ایـن سـخن امـام علـی(ع) در مورد کسـانی نیز صـدق می‌کند کـه علـم مـدرن دارنـد؛ ولـی از دیـن چیزی نمی‌دانند و به این دلیـل که آن را نشـانه عقب‌ماندگی می‌پندارند، شـروع به مخالفت بـا آن می‌کنند. بقای ما به پیشـرفت در آموزش مدرن بسـتگی دارد؛ ولی بر اهمیت معرفت دینـی نیـز تأکید می‌کنم. از طریـق علـم و فنـاوری می‌توانید جهـان را کنترل کنیـد؛ امـا دیـن واقعـی به معنای کنترل بـر خود و روح خود اسـت.»
ایشـان همچنین به انجام خدماتی ازجمله سـاخت بیمارسـتان و مراکز درمانی در شـهر لکهنو و دیگر شـهرهای هندوسـتان، همت می‌گماشت. برخی از مراکزی که او تأسـیس کرد و همچنین برخـی از خدمـات ارزنده وی به شـرح زیر اسـت:
- کالج یونیتی (College Unity)، در لکهنو
- مدرسه یونیتی میشن (Mission UNITY)، در لکهنو
- مؤسسه آموزش صنعتی یونیتی، در لکهنو
- مدرسه دولتی یونیتی اهللآباد، در شهر اهللآباد ایالت اوتار پرادش
- کالج M، در علیگره
- مرکز کامپیوتر یونیتی، در لکهنو
- برنامه‌های آموزش رایگان یونیتی، در لکهنو، جونپور، جاللپور، بارهبنکی، مرادآباد و علیگره
- بیمارستان خیریه هیزا، در لکهنو، با هدف مراقبت‌های مقرونبهصرفه برای اقشار حاشیه‌نشین
- مرکز پزشکی TMT، در شیکارپور
- طرح بازنشستگی زنان بیوه TMT
- طرح حمایت آموزشی یتیمان TMT
- بازسازی و توسعه امام باره غفران مآب، مقبره آیت‌الله سید دلدار علی نقوی در لکهنو
- بازسازی مقبره میر ببر علی انیس، شاعر آیینی هندی، در لکهنو
تلاش برای ایجاد وحدت در جامعه هند
مولانا سـید کلـب صـادق بـرای همزیسـتی هندوهـا و مسـلمانان و نیـز شـیعه و سـنی در هند، تلاش زیـادی کـرد. او بیـن همـه فرقه‌های اسلامی حتـی هندوهـا مورداحترام بـود و بـه برخـی مراکـز اهل سنت و نیـز مراکـز هنـدو بـرای سـخنرانی دعـوت می‌شد.
سید کلب صادق درباره بعد اجتماعی ادیان می‌گوید:
«علمـا بایـد بیـش ازآنچه در حـال حاضـر هسـتند درگیـر اجتمـاع باشـند. آن‌ها بایـد از مسـاجد و مـدارس و خانقاه‌های خـود بیـرون بیاینـد و در میـان توده‌ها حرکـت کننـد و مشکلات اقتصـادی و اجتماعـی را درک کننـد و بـه دنبـال حـل عملـی آن‌ها باشـند.»
ایشـان بـا مشـاهده ادامـه درگیری‌های بیـن شـیعه و سـنی در هنـد، در سـال ۲۰۱۵م در عیـد فطـر، بـا گروهـی از مریـدان خـود بـه مسـجد جامـع اهل سنت رفـت و پشـت سـر امـام جماعـت سـنی، نماز عید فطر خواند. این نخسـتین باری بود که عالم مشـهوری از شـیعیان در هند، به امام جماعتـی از اهل سنت اقتـدا می‌کند. ایشـان همچنین در ۲۳ سـپتامبر ۲۰۱۶م (۲ مهـر ۱۳۹۵ش)، اقـدام بـه برگـزاری نماز جمعه مشـترک شـیعیان و اهل سنت در مسـجد تاریخی پیرمحمدشان در شـهر لکهنـو نمود.
دکتـر سـید کلـب صـادق بـرای ایجـاد وحـدت بیـن جامعه هنـدو و مسـلمان نیز، تلاش زیادی کرد. وقتی یک کشـیش هندو در مراسـمی در لکهنو، سـرخابی را روی پیشـانی او مالید، مخالفتی نکـرد و گفـت: «اگـر ایـن سـنت جامعـه و مردمـی اسـت کـه از کودکـی بـا آن‌ها بـزرگ شده‌ام و بـا آن‌ها بـازی کرده‌ام، چـرا بایـد مخالفتـی کنـم؟ ایشـان در سـال ۲۰۰۹م در مراسـمی مربـوط به آیین هندوهـا در رودخانـه گنـگ هنـد شـرکت کـرد و پیـش از شـرکت در آن گفـت: «تصمیـم گرفته‌ام در شـهر هاریـدوار در رود گنـگ غوطـه‌ور شـوم، اگـر گناه را پاک می‌کند، می‌تواند تفاوت بین هندوها و مسـلمانان را نیـز از بیـن ببرد.»
مسئولیت‌ها
مولانا سـید کلـب صـادق نقـوی، پـس از درگذشـت بـرادرش، مولانا سـید کلـب عابـد نقـوی، نائب رئیسـی هیئـت حقـوق شـخصی مسـلمانان سراسـر هنـد (Law Personal Muslim Board) را، کـه مهم‌ترین سـازمان علمـای مسـلمان هنـد به شمار می‌آید، بـر عهـده گرفـت.
ایشـان همچنین دبیر کل کنفرانس شـیعیان سراسـر هند (نهاد نماینده شـیعیان هند در هیئت مرکـزی وقـف شـیعه) بـود و در انجمـن وظیفـه سـادات و مؤمنیـن، کـه برای کمک‌هزینه تحصیلی دانشـجویان نیازمند تأسـیس شـده، عضویت داشـت. وی ریاست کالج پزشکی و بیمارستان لکهنو را نیـز بر عهده داشـت.
دکتـر سـید کلـب صـادق از پذیـرش مسئولیت‌های دولتـی یـا تلاش برای رسـیدن بـه آن پرهیز می‌کرد و می‌گفت: «اگـر مسـئولیت دولتـی قبـول کنـم، ملاقـات بـا مردم کمی سـخت می‌شود و در چنیـن شـرایطی بـرای خدمـت بـه آن‌ها مشـکل ایجاد می‌شود. من می‌خواهم بدون هیچ پسـتی بـه مردم خدمـت کنم.
رحلت
ایـن عالـم مشـهور، سـرانجام در ۴ آذر ۱۳۹۹ش (۲۴ نوامبـر ۲۰۲۰م) پـس از سـه سـال ابتلا بـه سـرطان، رحلـت کـرد. طبـق وصیت آن مرحوم، حجت‌االسلام مهدی مهدوی پور، نماینده ولی‌فقیه در هندوسـتان بـر پیکـر وی اقامـه نمـاز کـرد و سـپس در قبرسـتان لکهنو به خاک سـپرده شـد.
نماینـده مقـام معظـم رهبـری، پیـام تسـلیت ایشـان را خطـاب بـه خانـواده مرحـوم دکتر سـید کلـب صـادق ابلاغ نمـود و تصریـح کـرد وی نقـش بسـیار مؤثـری در اتحـاد، همدلـی و همبسـتگی بیـن مذاهـب و ادیـان مختلـف در هندوسـتان داشـته اسـت.
مراسم تشییع باشکوه
آیین تشـییع و تدفین این عالم برجسـته شـیعه، با وجود محدودیت‌های گسـترده در راسـتای جلوگیـری از انتشـار ویـروس کرونـا، بـا حضـور انبـوه مـردم برگـزار شـد. رسانه‌ها تشییع‌جنازه او را دریایی از جمعیت توصیف کردند. در تشـییع او از هر دین و آیینی و از هر طبقه‌ای وجود داشـت.
نه‌تنها شـیعیان و جامعـه مسـلمان، بلکـه از همه ادیان و آیین‌ها مانند هندو، سـیک و مسـیحی برای درگذشـت او در سـوگ بودند.
پیام‌های تسلیت
ارتحـال وی بـا پیام‌های تسـلیتی از سـوی مراجـع تقلیـد شـیعه، عالمـان مسـلمان از نقـاط مختلـف جهـان و نخست‌وزیر وقـت هنـد و نیـز برگـزاری آیین‌های مختلـف گرامیداشـت او همراه شد.
آیـت‌الله العظمـی سـید علـی سیسـتانی، مرجـع تقلیـد شـیعه، ضمـن آنکـه سـید کلـب صـادق نقـوی را دانشـمند محتـرم و خطیـب توانـا خواندنـد، از ترویـج معـارف اسلامی و ارتقـای فکـری و علمـی مؤمنـان در هندوسـتان توسـط ایشـان یـاد کـرده و تصریـح نمودنـد کـه ایـن عالـم شـیعه زحمـات فراوانـی در ایـن راه تحمـل کردنـد.
همچنیـن آیـت‌الله العظمـی صافـی گلپایگانـی، در پیـام تسـلیت خـود، بـا عباراتـی ازجمله «دانشـمند فرزانـه، ناشـر و مـروج تعلیمـات و معـارف نورانـی قـرآن و اهل‌بیت(ع)» و «سلاله سـادات» از ایشـان یـاد کردنـد کـه بـا تلاش خستگی‌ناپذیر خـود حـق بزرگی به شـیعیان داشـت. ایـن مرجـع تقلیـد شـیعیان، بـا اشـاره بـه رابطه نزدیک خود با سـید کلب صادق نقوی، او را انسـانی متعهـد، متواضـع، زاهـد، پارسـا و مجاهـد خواندنـد کـه بااخلاق حسـنه خـود مـردم را بـه صـراط مسـتقیم راهبـری می‌نمود.
نهادهـا و شخصیت‌های اسلامی و شـیعی دیگـری نیـز ضمـن تجلیـل از جایـگاه والای سـید کلب صادق نقـوی، درگذشـت ایشـان را بـه خانـواده و عالقمنـدان بـه ایشـان تسـلیت گفتنـد؛ از جملـه حضـرات آیـات عظـام، مـکارم شـیرازی، بشـیر نجفـی، سـید محمد سعید حکیـم، حسـین نوری همدانی، سـید محمدعلی علوی گرگانی، سـید صادق حسـینی شـیرازی و همچنین آیت‌الله علیرضـا اعرافـی، مدیـر حوزه‌های علمیـه ایـران، آیت‌الله محمدحسـن اختری، رئیس شـورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، حجت‌االسلام و المسـلمین حمید شـهریاری، دبیر کل مجمع جهانی تقریـب مذاهـب اسلامی، حجت‌االسلام و المسـلمین علـی عباسـی، رئیـس جامعـة المصطفـی العالمیـة و ابـوذر ابراهیمـی ترکمـان، رئیـس سـازمان فرهنـگ و ارتباطـات اسلامی.
بخشـی از پیـام آیـت‌الله رضـا رمضانـی، دبیر کل مجمـع جهانـی اهل‌بیت(ع) چنیـن اسـت:
«آن اندیشـمند فاضـل و پرتلاش کـه از عالقه‌منـدان بـه انقلاب اسلامی ایـران و مکتـب امـام خمینی(قـدس سـره)و مقـام معظـم رهبری(حفظـه الله) بودنـد، در طـی سـالیان متمـادی خدمات گسترده‌ای را در عرصه تعلیم و تربیت و نیز حمایت از حقوق شیعیان و دیگر مسلمانان به عمل آوردند و همچنین با تأسـیس بنیاد توحید المسـلمین خدمات مخلصانه ارزشـمندی را درزمینه پزشـکی و امـور خیرخواهانـه بـه انجام رسـاندند.»