نشست علمی «بررسی ابعاد حقوقی حمله تروریستی به مکتب سید الشهداء(ع)، غرب کابل» عصر روز دوشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ به همت مجمع جهانی اهل بیت(ع) در سالن کنفرانس ساختمان این مجمع در شهر قم، برگزار شد.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر «محمد علی جویا» عضو هیأت علمی جامعةالمصطفی(ص) در ابتدای این نشست با اشاره به جرم علیه بشریت اظهار کرد: این گونه جرم از جمله جرایم بین المللی است، در ابتدا جرم علیه بشریت مبهم بود، ولی در ادامه گفتگوهای بین الملی موجب گردید که جرم علیه بشریت قابل شناسایی و قابل اثبات شود.
وی ادامه داد: اولین سند در زمینه جرم علیه بشریت، منشور دادگاه نورنبرگ است، این دادگاه از سوی دولت های پیروز در جنگ جهانی دوم برای محاکمه جنایت کاران نازی تشکیل شد. در منشور دادگاه نورنبرگ تصریح شده بود که قتل عمد به صورت بین المللی و نابودسازی یک جمعیت غیرنظامی، جرم علیه بشریت است.
عضو هیأت علمی جامعةالمصطفی(ص) افزود: 123 کشور در دادگاه لاهه عضویت دارند که این دادگاه برای بررسی جرم علیه بشریت است. براساس قانون دادگاه لاهه، این دادگاه می تواند به جرایمی همچون قتل عام، نسل کشی و اخراج ملت ها بررسی کند، جرایمی که در چارچوب یک حمله گسترده و سازمان یافته بر ضد یک جمعیت غیرنظامی صورت می گیرد. شرط بررسی چنین جرایمی در دادگاه لاهه، گسترده بودن و سازمان یافته بودن این جرایم علیه غیرنظامیان است.
جویا با اشاره به حملات علیه شیعیان هزاره در افغانستان اظهار کرد: از سال 2001 میلادی تاکنون شاهد حملات گسترده و سازمان یافته علیه شیعیان هزاره هستیم، حملاتی که اماکنی همچون مساجد و مراکز آموزشی هزاره ها را هدف گرفت و جمعیت شیعیان هزاره افغانستان در معرض نسل کشی قرار دارند.
وی ادامه داد: در حوزه بین المللی دو اقدام می توانیم در برابر جنایت ها علیه شیعیان هزاره انجام بدهیم، نخست این که دادگاه بین المللی بخواهیم که در مورد این جنایت ها تحقیق کند و عاملان آن را به پای میز محاکمه بکشاندند، کاری که جزو وظایف ذاتی این دادگاه است. کار دیگر این است که از جامعه بین المللی بخواهیم که براساس موازین بین المللی، جمعیت شیعیان هزاره را مورد حفاظت قرار بدهد، اقدامی که پیش از این برای کردها، ایزدی ها و مسلمانان بوسنی صورت گرفت و چتر حفاظتی برای این جمعیت ها توسط جامعه بین الملل، ایجاد شد.
عضو هیأت علمی جامعةالمصطفی(ص) افزود: در ارتکاب جنایت ها علیه شیعیان هزاره با ابهام مواجه هستیم و عاملان این حملات به روشنی مشخص نیست. طالبان مسئولیت بسیاری از حملات را نپذیرفته است، گرچه که داعش در افغانستان حضور دارد، ولی دارای آدرس مشخصی نیست. راه حل این مشکل تشکیل کمیسیون خبرگان است که در دادگاه هایی همچون دادگاه نورنبرگ تشکیل شد و افراد در معرض اتهام جلب شدند و آنها در این کمیسیون مورد بازجویی قرار گرفتند.
جویا با اشاره به دادگاه لاهه اظهار کرد: ضمانت اجرایی دادگاه بین المللی لاهه کم است و مجازاتی که توسط این دادگاه اعمال شود، بازدارندگی کمی دارد. باید نسل کشی شیعیان هزاره افغانستان را به عنوان یک فاجعه بین المللی به جهانیان بشناسیم تا وجدان بین المللی متوجه این نسل کشی شود و ورود کند.
وی، نسل کشی را یکی از جرایم شناخته شده بین المللی دانست و خاطرنشان کرد: اسناد بین المللی فراوان و البته متناقضی در این زمینه وجود دارد. نسل کشی مجموعه اقداماتی است که به منظور نابودی تمام یا بخشی از یک گروه نژادی، قومی و مذهبی انجام می شود. شیعیان هزاره از زمان عبدالرحمان در افغانستان در معرض نسل کشی بودند و از آن زمان تاکنون یک سری اقدامات علیه شیعیان هزاره صورت گرفت که حمله به مکتب سیدالشهداء(ع) آخرین نمونه آن بود، اقداماتی که با هدف به حاشیه راندن و نابودی تدریجی یک گروه قومی صورت می گیرد.
