مدیرکل پژوهش مجمع جهانی اهل بیت(ع) : سبک زندگی رمضانی را در طول سال تداوم دهیم
مدیرکل پژوهش مجمع جهانی اهل بیت(ع) تأکید کرد: از خدا یاد بگیریم که در برنامه سالیانه خود مهمانی و اطعام دادن را قرار دهیم و از افراد دعوت به عمل آوریم تا در این مهمانی شرکت کنند همچنان که خداوند از ما در ماه مبارک رمضان دعوت به عمل آورده است.
مدیرکل پژوهش مجمع جهانی اهل بیت(ع) طی یادداشتی درباره "درس های ماه رمضان برای اصلاح سبک زندگی" نوشت: سفره ماه مبارک رمضان جمع شد، اما با عمل به درسهای حیات‌بخش آن، می‌توان سبک زندگی را اصلاح کرد و همواره خود را در کنار این سفره با برکت احساس کرد.
متن یادداشت حجت الاسلام و المسلمین «سید محمدرضا آل ایوب» به شرح زیر است:
سفره ماه مبارک رمضان جمع شد، اما آثار و برکات آن برجا می‌ماند؛ سفره‌ای که با گسترده شدنش دلهای مشتاق شاد و با برچیدنش حسرتها و دلتنگی‌ها بر جای می‌ماند.
چه سفره با صفا، ساده و در عین حال رنگین که میزبانش خدا، میهمانش مردم و غذای آن، قرآن، دعا و نماز است و بالاخره این سفره‌ای است که حتی نشستن کنار آن ثواب دارد، نفس کشیدن کنار آن اجر دارد و عجب سفره پر برکت و درس‌آموزی است که باید درسهای آن را در طول سال مرور کنیم و بهره ببریم.
الف) در ماه مبارک، میزبان خدا است؛ از او چه نکاتی را در اصلاح سبک زندگی می‌آموزیم تا از این طریق حس در کنار سفره این ماه بودن را در خود زنده نگاه داریم.
1. از خدا یاد بگیریم که در برنامه سالیانه خود مهمانی و اطعام دادن را قرار دهیم و از افراد دعوت به عمل آوریم تا در این مهمانی شرکت کنند همچنان که خداوند از ما در ماه مبارک رمضان دعوت به عمل آورده است. پیامبر (ص) می‌فرمایند: هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّهِ؛ ماهی که در آن شما را به مهمانی خدا دعوت کرده‌اند.
کمیت غذا در این مهمانی خیلی ملاک نیست، بلکه مهم، کیفیت آن است گرچه غذا کم باشد که پیامبر (ص) فرمود: وَلوْ بِشقِّ تَمْرةٍ؛ اگرچه به نصف دانه خرما باشد.
2. میهمانی باید هدفمند باشد همچنان که خداوند می‌فرماید: «لَعَلَّکُم تَتَّقونَ» تا به پرهیزکاری برسید؛ بنابراین میهمانی‌ها باید در راستای رشد و تعالی باشد مانند ذکر توسل، صله رحم، آموزشهای دینی و ...
3. برای میهمان احترام قائل شویم و حضورش را مغتنم بشماریم که حتی خوابش و نفسهایش می‌شود عبادت.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند: دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ
ماهی که در آن شما را به مهمانی خدا دعوت کرده‌اند و شما در آن از اهل کرامت خدا شده‌اید. نفس‌های شما در آن ثواب تسبیح و ذکر خدا دارد و خواب شما ثواب عبادت.
4. با دیگران آشتی کنیم و آنها را ببخشیم همچنان که می‌فرماید: مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِیمَاناً وَ احْتِسَاباً غُفِرَ لَه ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ؛ هر کس ماه مبارک رمضان را با ایمان به آن روزه بگیرد گناهان گذشته او آمرزیده می‌شود.
5. میزبان برای معذورین و غائیبین و کسانی که نتوانستند خوب بهره ببرند فرصتی دیگر قرار داده و آن روز عرفه است.
امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: مَنْ لَمْ یغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یشْهَدَ عَرَفَةَ؛ کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود، تا سال آینده بخشیده نمیشود، مگر اینکه [روز] عرفه را درک کند.
6. جایزه و هدیه دادن به میهمان که خداوند جایزه روزه‌داران را آمرزش گناهان و حج قرار داده است .
در اغلب دعاهای ماه مبارک رمضان این فراز ها به چشم می‌خورد.
«اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ»؛ خدایا روزى ما کن حج بیت‌الحرام را و همچنین «اللّهمُ اجعَلنا مِن عُتقائکَ مِنَ النّار»؛ خدایا ما را از آزادشدگانت از دوزخ قرار بده.
ب) میهمان
1. میهمان باید با دیگران همدردی و تأسی کند که در ماه مبارک رمضان با فقرا و نیازمندان یکی می‌شود.
«إِنَّمَا فَرَضَ اللَّهُ الصِّیامَ لِیسْتَوِی بِهِ الْغَنِی وَ الْفَقِیر» خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى شوند. (من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 73)
2. به فکر سلامتی خود باشد و در زندگی برای سلامتی خود برنامه داشته باشد که می‌فرماید : صُومُوا تصِحّوا؛ روزه بگیرید تا سالم بمانید.
3. میهمان باید به زمان اعلام شده برای میهمانی احترام قائل شود آن را رعایت کند که خداوند در ماه مبارک رمضان از اذان صبح تا مغرب تعیین فرموده این زمان تعیین شده باید رعایت شود.
وَکُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَکُمُ الْخَیْطُ الأَبْیَضُ مِنَ الْخَیْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّواْ الصِّیَامَ إِلَى الَّلیْلِ؛ و بخورید و بیاشامید تا خط سفیدی روز از سیاهی شب در سپیده دم پدیدار گردد، پس از آن روزه را به پایان برسانید تا اول شب (سوره بقره 187)
4. میهمان باید دارای اراده قوی و صبور باشد که خداوند در ماه مبارک رمضان به دنبال تقویت اراده باعامل ترک گناه، انجام واجبات و مستحبات است.
امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند: أَقْوَى النَّاسِ مَنْ غَلَبَ هَوَاهُ؛ نیرومندترین مردم کسى است که بر خواهش نفس خود غلبه کند.
5. میهمان باید رعایت قوانین و مقررات صاحبخانه را کند و از کارهایی که سبب اذیت صاحبخانه می‌شود بپرهیزد و به کارهایی که موجب خوشحالی او می‌شود بپردازد؛ لذا در ماه مبارک رمضان انجام واجبات و ترک محرمات و مبطلات روزه باعث خوشنودی پروردگار عالم می‌شود.
پیامبر(ص) می‌فرمایند «وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لَا یَحِلُّ النَّظَرُ إِلَیْهِ أَبْصَارَکُمْ وَ عَمَّا لَا یَحِلُّ الِاسْتِمَاعُ إِلَیْهِ أَسْمَاعَکُمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَی أَیْتَامِ النَّاسِ یُتَحَنَّنْ عَلَی أَیْتَامِکُمْ وَ تُوبُوا إِلَی اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکُمْ.» زبان خود را از گفتار ناشایست نگاه دارید. دیدگان خود را از دیدن ناروا و حرام بپوشانید و گوش‌های خود را از شنیدن آنچه نادرست است، باز دارید. با یتیمان مردم مهربانی کنید تا بعد از شما با یتیمان شما مهربانی کنند. از گناهان خود به سوی خدا توبه و بازگشت کنید.
6. میهمان باید از این فرصت پیش آمده خوب استفاده کند زیرا چه بسا تا میهمانی بعدی زنده نباشد.
پیامبر (ص) می‌فرمایند: فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِهِ؛ از پروردگار خویش با نیت‌های راستین و دلهای پاک، بخواهید که توفیق روزه این ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنایت فرماید.
7. میهمان در پایان میهمانی باید از میزبان تشکر کندکه روزه‌دار در روز عید فطر با پرداخت زکات فطره از خدای مهربان تشکر می‌کند.
امام صادق علیه‌السلام فرمود: إِنَّ مِنْ تَمَامِ الصَّوْمِ إِعْطَاءُ الزَّکَاةِ یعْنِی الْفِطْرَةَ کَمَا أَنَّ الصَّلَاةَ عَلَى النَّبِی ص مِنْ تَمَامِ الصَّلَاة؛ تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر صلى الله علیه و آله کمال نماز است. (وسائل الشیعه، ج 6 ص 221، ح 5)
ج) سفره رحمت
1. غذاهای روی سفره دارای تنوع و کیفیت باشد که خداوند روی سفره ماه مبارک؛ با قرآن، دعا و عبادات پذیرایی می‌کندکه هر کس از هر کدام بخواهد استفاده کند. لذا غذاهای روی سفره در عین سادگی باید به گونه‌ای باشد که باعث تقویت قوای جسمی و روحی شود و نیاز ما را برآورده کند.
امام رضا (ع) فرمود: مَنْ قَرَأَ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ آیَهً مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ کَانَ کَمَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُور.
هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند، مثل اینست که در سایر ماه‌ها تمام قرآن را بخواند.
2. سعی شود از غذاهای روی سفره، دیگران نیز به ویژه فقرای فامیل، و نزدیکان و دیگر نیازمندان بهر‌ه‌مند شوند که خداوند در ماه رمضان توصیه فرموده که: صله رحم انجام داده و زکات فطره را پرداخت کنید
امام صادق (ع) فرمود: مَنْ فَطَّرَ صَائِماً فَلَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ؛ هر کس روزه داری را افطار دهد، برای او هم مثل اجر روزه دار است.
مدیرکل پژوهش مجمع جهانی اهل بیت(ع) طی یادداشتی درباره "درس های ماه رمضان برای اصلاح سبک زندگی" نوشت: سفره ماه مبارک رمضان جمع شد، اما با عمل به درسهای حیات‌بخش آن، می‌توان سبک زندگی را اصلاح کرد و همواره خود را در کنار این سفره با برکت احساس کرد.
متن یادداشت حجت الاسلام و المسلمین «سید محمدرضا آل ایوب» به شرح زیر است:
سفره ماه مبارک رمضان جمع شد، اما آثار و برکات آن برجا می‌ماند؛ سفره‌ای که با گسترده شدنش دلهای مشتاق شاد و با برچیدنش حسرتها و دلتنگی‌ها بر جای می‌ماند.
چه سفره با صفا، ساده و در عین حال رنگین که میزبانش خدا، میهمانش مردم و غذای آن، قرآن، دعا و نماز است و بالاخره این سفره‌ای است که حتی نشستن کنار آن ثواب دارد، نفس کشیدن کنار آن اجر دارد و عجب سفره پر برکت و درس‌آموزی است که باید درسهای آن را در طول سال مرور کنیم و بهره ببریم.
الف) در ماه مبارک، میزبان خدا است؛ از او چه نکاتی را در اصلاح سبک زندگی می‌آموزیم تا از این طریق حس در کنار سفره این ماه بودن را در خود زنده نگاه داریم.
1. از خدا یاد بگیریم که در برنامه سالیانه خود مهمانی و اطعام دادن را قرار دهیم و از افراد دعوت به عمل آوریم تا در این مهمانی شرکت کنند همچنان که خداوند از ما در ماه مبارک رمضان دعوت به عمل آورده است. پیامبر (ص) می‌فرمایند: هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّهِ؛ ماهی که در آن شما را به مهمانی خدا دعوت کرده‌اند.
کمیت غذا در این مهمانی خیلی ملاک نیست، بلکه مهم، کیفیت آن است گرچه غذا کم باشد که پیامبر (ص) فرمود: وَلوْ بِشقِّ تَمْرةٍ؛ اگرچه به نصف دانه خرما باشد.
2. میهمانی باید هدفمند باشد همچنان که خداوند می‌فرماید: «لَعَلَّکُم تَتَّقونَ» تا به پرهیزکاری برسید؛ بنابراین میهمانی‌ها باید در راستای رشد و تعالی باشد مانند ذکر توسل، صله رحم، آموزشهای دینی و ...
3. برای میهمان احترام قائل شویم و حضورش را مغتنم بشماریم که حتی خوابش و نفسهایش می‌شود عبادت.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند: دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ
ماهی که در آن شما را به مهمانی خدا دعوت کرده‌اند و شما در آن از اهل کرامت خدا شده‌اید. نفس‌های شما در آن ثواب تسبیح و ذکر خدا دارد و خواب شما ثواب عبادت.
4. با دیگران آشتی کنیم و آنها را ببخشیم همچنان که می‌فرماید: مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِیمَاناً وَ احْتِسَاباً غُفِرَ لَه ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ؛ هر کس ماه مبارک رمضان را با ایمان به آن روزه بگیرد گناهان گذشته او آمرزیده می‌شود.
5. میزبان برای معذورین و غائیبین و کسانی که نتوانستند خوب بهره ببرند فرصتی دیگر قرار داده و آن روز عرفه است.
امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: مَنْ لَمْ یغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یشْهَدَ عَرَفَةَ؛ کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود، تا سال آینده بخشیده نمیشود، مگر اینکه [روز] عرفه را درک کند.
6. جایزه و هدیه دادن به میهمان که خداوند جایزه روزه‌داران را آمرزش گناهان و حج قرار داده است .
در اغلب دعاهای ماه مبارک رمضان این فراز ها به چشم می‌خورد.
«اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ»؛ خدایا روزى ما کن حج بیت‌الحرام را و همچنین «اللّهمُ اجعَلنا مِن عُتقائکَ مِنَ النّار»؛ خدایا ما را از آزادشدگانت از دوزخ قرار بده.
ب) میهمان
1. میهمان باید با دیگران همدردی و تأسی کند که در ماه مبارک رمضان با فقرا و نیازمندان یکی می‌شود.
«إِنَّمَا فَرَضَ اللَّهُ الصِّیامَ لِیسْتَوِی بِهِ الْغَنِی وَ الْفَقِیر» خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى شوند. (من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 73)
2. به فکر سلامتی خود باشد و در زندگی برای سلامتی خود برنامه داشته باشد که می‌فرماید : صُومُوا تصِحّوا؛ روزه بگیرید تا سالم بمانید.
3. میهمان باید به زمان اعلام شده برای میهمانی احترام قائل شود آن را رعایت کند که خداوند در ماه مبارک رمضان از اذان صبح تا مغرب تعیین فرموده این زمان تعیین شده باید رعایت شود.
وَکُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَکُمُ الْخَیْطُ الأَبْیَضُ مِنَ الْخَیْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّواْ الصِّیَامَ إِلَى الَّلیْلِ؛ و بخورید و بیاشامید تا خط سفیدی روز از سیاهی شب در سپیده دم پدیدار گردد، پس از آن روزه را به پایان برسانید تا اول شب (سوره بقره 187)
4. میهمان باید دارای اراده قوی و صبور باشد که خداوند در ماه مبارک رمضان به دنبال تقویت اراده باعامل ترک گناه، انجام واجبات و مستحبات است.
امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند: أَقْوَى النَّاسِ مَنْ غَلَبَ هَوَاهُ؛ نیرومندترین مردم کسى است که بر خواهش نفس خود غلبه کند.
5. میهمان باید رعایت قوانین و مقررات صاحبخانه را کند و از کارهایی که سبب اذیت صاحبخانه می‌شود بپرهیزد و به کارهایی که موجب خوشحالی او می‌شود بپردازد؛ لذا در ماه مبارک رمضان انجام واجبات و ترک محرمات و مبطلات روزه باعث خوشنودی پروردگار عالم می‌شود.
پیامبر(ص) می‌فرمایند «وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لَا یَحِلُّ النَّظَرُ إِلَیْهِ أَبْصَارَکُمْ وَ عَمَّا لَا یَحِلُّ الِاسْتِمَاعُ إِلَیْهِ أَسْمَاعَکُمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَی أَیْتَامِ النَّاسِ یُتَحَنَّنْ عَلَی أَیْتَامِکُمْ وَ تُوبُوا إِلَی اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکُمْ.» زبان خود را از گفتار ناشایست نگاه دارید. دیدگان خود را از دیدن ناروا و حرام بپوشانید و گوش‌های خود را از شنیدن آنچه نادرست است، باز دارید. با یتیمان مردم مهربانی کنید تا بعد از شما با یتیمان شما مهربانی کنند. از گناهان خود به سوی خدا توبه و بازگشت کنید.
6. میهمان باید از این فرصت پیش آمده خوب استفاده کند زیرا چه بسا تا میهمانی بعدی زنده نباشد.
پیامبر (ص) می‌فرمایند: فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِهِ؛ از پروردگار خویش با نیت‌های راستین و دلهای پاک، بخواهید که توفیق روزه این ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنایت فرماید.
7. میهمان در پایان میهمانی باید از میزبان تشکر کندکه روزه‌دار در روز عید فطر با پرداخت زکات فطره از خدای مهربان تشکر می‌کند.
امام صادق علیه‌السلام فرمود: إِنَّ مِنْ تَمَامِ الصَّوْمِ إِعْطَاءُ الزَّکَاةِ یعْنِی الْفِطْرَةَ کَمَا أَنَّ الصَّلَاةَ عَلَى النَّبِی ص مِنْ تَمَامِ الصَّلَاة؛ تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر صلى الله علیه و آله کمال نماز است. (وسائل الشیعه، ج 6 ص 221، ح 5)
ج) سفره رحمت
1. غذاهای روی سفره دارای تنوع و کیفیت باشد که خداوند روی سفره ماه مبارک؛ با قرآن، دعا و عبادات پذیرایی می‌کندکه هر کس از هر کدام بخواهد استفاده کند. لذا غذاهای روی سفره در عین سادگی باید به گونه‌ای باشد که باعث تقویت قوای جسمی و روحی شود و نیاز ما را برآورده کند.
امام رضا (ع) فرمود: مَنْ قَرَأَ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ آیَهً مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ کَانَ کَمَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُور.
هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند، مثل اینست که در سایر ماه‌ها تمام قرآن را بخواند.
2. سعی شود از غذاهای روی سفره، دیگران نیز به ویژه فقرای فامیل، و نزدیکان و دیگر نیازمندان بهر‌ه‌مند شوند که خداوند در ماه رمضان توصیه فرموده که: صله رحم انجام داده و زکات فطره را پرداخت کنید
امام صادق (ع) فرمود: مَنْ فَطَّرَ صَائِماً فَلَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ؛ هر کس روزه داری را افطار دهد، برای او هم مثل اجر روزه دار است.