مصاحبه خبرگزاری ابنا با عضو مجمع عمومی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در بوسنی و هرزگوین
محمد جعفر زارعان: متأسفانه گروههای سلفی و تکفیری بعد از جنگ در بوسنی فعالیت خود را آغاز کردهاند و به دنبال متشنج کردن این فضا هستند. ولی ما شیعیان پیرو رهنمودهای حضرت امام خامنهای که فرمودند: «ما شیعیان اجازه نداریم که منفعلانه عمل کنیم» به دنبال این نیستیم که ببینیم آنها چکار کردند تا ما هم در مقابلشان موضع تلافیجویانه اتخاذ کنیم.
«محمد جعفر زارعان» از اعضای مجمع عمومی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و فعالان شیعهای است که از سال 1372 به "بوسنی و هرزگوین" رفت و در زمان حملات صربهای افراطی به مسلمانان بوسنی نیز در آنجا حضور داشت.
وی از آن سال تاکنون به مدت 18 سال است که در بوسنی زندگی میکند و در حال حاضر یک مجتمع آموزشی از مقطع پیش دبستانی تا پایان دبیرستان را در بوسنی اداره میکند. این مجتمع یک برنامه رسمی آموزشی و پرورشی را با رویکرد مکتب اهل‌بیت(ع) دنبال میکند.
آنچه در پی میآید گفتگویی با ایشان است که در حاشیه اجلاس پنجم مجمع عمومی انجام شده است:
ابنا: آیا آمار دقیقی از تعداد شیعیان بوسنی و هرزگوین دارید؟
ــ در کشور بوسنی تفکیک و تقسیم شیعیان و اهل سنت به شکلی که در کشورهای دیگر وجود دارد مطرح نیست؛ زیرا در این کشور مردم تفاوتی بین مسلمانان شیعه و مسلمانان سنی قایل نیستند.
لذا تعبیر "شیعه" در آنجا خیلی نیست؛ اما در تکایا و اذکار دراویش، اسامی اهل بیت(ع) برده میشود. در کشور بوسنی فرقههای مختلف صوفیه و دراویش زیاد هستند؛ مثل دروایش "نقشبندی" و "رفاعی" که محبت اهل‌بیت(ع) دارند. لذا بحث اهل بیت(ع) در آنجا یک بحث نامفهوم و ناشناخته نیست.
در این کشور مخصوصاً اسامی و یاد پنج تن آل عبا ـ علیهم السلام ـ بسیار دیده میشود و با احترام از آنها یاد میگردد. مثلا شما نام مبارک امیرالمؤمنین علی(ع)، امام حسن مجتبی(ع) و حضرت سیدالشهداء(ع) را در مساجد مخصوص اهل سنت در کنار اسم خلفای ثلاثه میبینید.
ابنا: یعنی کسانی که رسماً شیعه باشند وجود ندارند؟
ــ چرا ؛ حتی در همان سالی که ما تازه به بوسنی رفتیم هم تعدادی بودند که با مذهب اهل بیت(ع) آشنا شده و باصطلاح "مستبصر" شدند. تعداد این افراد در حال حاضر بیشتر شده است.
ابنا: آیا شیعیان بوسنی از این جهت که در اقلیت هستند با مشکلی مواجه نیستند؟
- نه خوشبختانه با مشکلی مواجه نیستند. یعنی همان مسایلی که همه مسلمانان دارند شیعیان هم دارند و آن امکانات و آزادی که همه مسلمانان از آن برخوردارند شیعیان هم آنها را دارند. بنابراین مشکل خاصی برای شیعیان ـ چه از ناحیه حکومت و چه اهل سنت ـ متوجه شیعیان نیست.
ابنا: در مجتمع آموزشی که گفتید چگونه آموزههای شیعه را انتقال میدهید بدون اینکه حساسیتی ایجاد شود؟
ــ ما مشخصاً صحبتی از شیعه و سنی نمیکنیم، زیرا همانطور که گفتم در کشور بوسنی، مسلمانان به شیعه و سنی تقسیم نمیشوند. بنابراین زمینهای برای بحث درباره این مسائل که شیعه چه میگوید و سنی چه، وجود ندارد.
لذا ما همان گزینههایی که اسلام مطرح میکند را با "دیدگاه اهل بیتی" مطرح میکنیم و بدون اینکه هیچگونه حساسیتی به دنبال داشته باشد اسلام واقعی را معرفی میکنیم.
در مجتمع آموزشی ما، هم شیعه درس میخواند و هم اهل سنت؛ و ما آنچه را که باید مطرح کنیم براحتی با استناد به "نهج البلاغه"، "صحیفه سجادیه" و دیگر منابع شیعه که ترجمه شده و در دسترس مردم هست، بیان میکنیم و هیچ حساسیتی هم وجود ندارد.
ابنا: از سوی وهابیها برای فعالیت شما مشکلی ایجاد نمیشود؟
ـ متأسفانه گروههای سلفی و تکفیری بعد از جنگ در بوسنی فعالیت خود را آغاز کردهاند و به دنبال متشنج کردن این فضا هستند. ولی ما شیعیان پیرو رهنمودهای حضرت امام خامنهای که فرمودند: «ما شیعیان اجازه نداریم که منفعلانه عمل کنیم» به دنبال این نیستیم که ببینیم آنها چکار کردند تا ما هم در مقابلشان موضع تلافیجویانه اتخاذ کنیم.
ما باید فعالانه و به همان صورت که میدانیم صحیح است رفتار کنیم؛ چرا که اگر به مقابله برخیزیم ضررش بیشتر از نفعش خواهد بود.
ابنا: به عنوان یک مبلغ قدیمی مکتب اهل‌بیت(ع) چه توصیهای به فعالان دیگر دارید؟
ــ سفارش من به دوستانم همین است که در بسیاری کشورها لازم نیست که به بحث اثبات تشیع و یا موضوعاتی از این دست دامن بزنیم؛ بلکه هرآنچه به آن معتقد هستیم را با آن دید اهل بیتی مطرح بکنیم که در اینصورت هیچ حساسیتی هم ایجاد نخواهد شد و دین صحیح نیز تبلیغ میشود.
هماکنون مثلاً یک شبکه ماهوارهای وجود دارد که در خیلی از مواقع برخلاف نظر رهبری و بزرگان دین، بشدت احساسات اهل سنت را علیه شیعیان برمیانگیزد، بطوریکه مشخصاً در هر روز برنامهای دارد که در آن یک نفر صحبت میکند و دو شماره هم دارد یکی برای شیعیان و یکی هم برای مخالفین، که در آخر از هر دو گروه تماس میگیرند و به هم فحاشی میکنند!!
من بصراحت میگویم که اینگونه شبکهها اصلاً در خط ولایت و مکتب نیستند و در حال حاضر یکی از مشکلات شیعیان در خارج از کشور همین حمایتهای اینگونه از تشیع است که دود آن به چشم شیعیان خارج از کشور میرود و مسلما کسانی که این کارها را میکنند ـ خواسته و یا ناخواسته ـ آب به آسیاب صهیونیستها میریزند.
ابنا: با تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
محمد جعفر زارعان: متأسفانه گروههای سلفی و تکفیری بعد از جنگ در بوسنی فعالیت خود را آغاز کردهاند و به دنبال متشنج کردن این فضا هستند. ولی ما شیعیان پیرو رهنمودهای حضرت امام خامنهای که فرمودند: «ما شیعیان اجازه نداریم که منفعلانه عمل کنیم» به دنبال این نیستیم که ببینیم آنها چکار کردند تا ما هم در مقابلشان موضع تلافیجویانه اتخاذ کنیم.
«محمد جعفر زارعان» از اعضای مجمع عمومی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و فعالان شیعهای است که از سال 1372 به "بوسنی و هرزگوین" رفت و در زمان حملات صربهای افراطی به مسلمانان بوسنی نیز در آنجا حضور داشت.
وی از آن سال تاکنون به مدت 18 سال است که در بوسنی زندگی میکند و در حال حاضر یک مجتمع آموزشی از مقطع پیش دبستانی تا پایان دبیرستان را در بوسنی اداره میکند. این مجتمع یک برنامه رسمی آموزشی و پرورشی را با رویکرد مکتب اهل‌بیت(ع) دنبال میکند.
آنچه در پی میآید گفتگویی با ایشان است که در حاشیه اجلاس پنجم مجمع عمومی انجام شده است:
ابنا: آیا آمار دقیقی از تعداد شیعیان بوسنی و هرزگوین دارید؟
ــ در کشور بوسنی تفکیک و تقسیم شیعیان و اهل سنت به شکلی که در کشورهای دیگر وجود دارد مطرح نیست؛ زیرا در این کشور مردم تفاوتی بین مسلمانان شیعه و مسلمانان سنی قایل نیستند.
لذا تعبیر "شیعه" در آنجا خیلی نیست؛ اما در تکایا و اذکار دراویش، اسامی اهل بیت(ع) برده میشود. در کشور بوسنی فرقههای مختلف صوفیه و دراویش زیاد هستند؛ مثل دروایش "نقشبندی" و "رفاعی" که محبت اهل‌بیت(ع) دارند. لذا بحث اهل بیت(ع) در آنجا یک بحث نامفهوم و ناشناخته نیست.
در این کشور مخصوصاً اسامی و یاد پنج تن آل عبا ـ علیهم السلام ـ بسیار دیده میشود و با احترام از آنها یاد میگردد. مثلا شما نام مبارک امیرالمؤمنین علی(ع)، امام حسن مجتبی(ع) و حضرت سیدالشهداء(ع) را در مساجد مخصوص اهل سنت در کنار اسم خلفای ثلاثه میبینید.
ابنا: یعنی کسانی که رسماً شیعه باشند وجود ندارند؟
ــ چرا ؛ حتی در همان سالی که ما تازه به بوسنی رفتیم هم تعدادی بودند که با مذهب اهل بیت(ع) آشنا شده و باصطلاح "مستبصر" شدند. تعداد این افراد در حال حاضر بیشتر شده است.
ابنا: آیا شیعیان بوسنی از این جهت که در اقلیت هستند با مشکلی مواجه نیستند؟
- نه خوشبختانه با مشکلی مواجه نیستند. یعنی همان مسایلی که همه مسلمانان دارند شیعیان هم دارند و آن امکانات و آزادی که همه مسلمانان از آن برخوردارند شیعیان هم آنها را دارند. بنابراین مشکل خاصی برای شیعیان ـ چه از ناحیه حکومت و چه اهل سنت ـ متوجه شیعیان نیست.
ابنا: در مجتمع آموزشی که گفتید چگونه آموزههای شیعه را انتقال میدهید بدون اینکه حساسیتی ایجاد شود؟
ــ ما مشخصاً صحبتی از شیعه و سنی نمیکنیم، زیرا همانطور که گفتم در کشور بوسنی، مسلمانان به شیعه و سنی تقسیم نمیشوند. بنابراین زمینهای برای بحث درباره این مسائل که شیعه چه میگوید و سنی چه، وجود ندارد.
لذا ما همان گزینههایی که اسلام مطرح میکند را با "دیدگاه اهل بیتی" مطرح میکنیم و بدون اینکه هیچگونه حساسیتی به دنبال داشته باشد اسلام واقعی را معرفی میکنیم.
در مجتمع آموزشی ما، هم شیعه درس میخواند و هم اهل سنت؛ و ما آنچه را که باید مطرح کنیم براحتی با استناد به "نهج البلاغه"، "صحیفه سجادیه" و دیگر منابع شیعه که ترجمه شده و در دسترس مردم هست، بیان میکنیم و هیچ حساسیتی هم وجود ندارد.
ابنا: از سوی وهابیها برای فعالیت شما مشکلی ایجاد نمیشود؟
ـ متأسفانه گروههای سلفی و تکفیری بعد از جنگ در بوسنی فعالیت خود را آغاز کردهاند و به دنبال متشنج کردن این فضا هستند. ولی ما شیعیان پیرو رهنمودهای حضرت امام خامنهای که فرمودند: «ما شیعیان اجازه نداریم که منفعلانه عمل کنیم» به دنبال این نیستیم که ببینیم آنها چکار کردند تا ما هم در مقابلشان موضع تلافیجویانه اتخاذ کنیم.
ما باید فعالانه و به همان صورت که میدانیم صحیح است رفتار کنیم؛ چرا که اگر به مقابله برخیزیم ضررش بیشتر از نفعش خواهد بود.
ابنا: به عنوان یک مبلغ قدیمی مکتب اهل‌بیت(ع) چه توصیهای به فعالان دیگر دارید؟
ــ سفارش من به دوستانم همین است که در بسیاری کشورها لازم نیست که به بحث اثبات تشیع و یا موضوعاتی از این دست دامن بزنیم؛ بلکه هرآنچه به آن معتقد هستیم را با آن دید اهل بیتی مطرح بکنیم که در اینصورت هیچ حساسیتی هم ایجاد نخواهد شد و دین صحیح نیز تبلیغ میشود.
هماکنون مثلاً یک شبکه ماهوارهای وجود دارد که در خیلی از مواقع برخلاف نظر رهبری و بزرگان دین، بشدت احساسات اهل سنت را علیه شیعیان برمیانگیزد، بطوریکه مشخصاً در هر روز برنامهای دارد که در آن یک نفر صحبت میکند و دو شماره هم دارد یکی برای شیعیان و یکی هم برای مخالفین، که در آخر از هر دو گروه تماس میگیرند و به هم فحاشی میکنند!!
من بصراحت میگویم که اینگونه شبکهها اصلاً در خط ولایت و مکتب نیستند و در حال حاضر یکی از مشکلات شیعیان در خارج از کشور همین حمایتهای اینگونه از تشیع است که دود آن به چشم شیعیان خارج از کشور میرود و مسلما کسانی که این کارها را میکنند ـ خواسته و یا ناخواسته ـ آب به آسیاب صهیونیستها میریزند.
ابنا: با تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.