ده ویژگی "عقل کامل و انسان عاقل" در بیان امام رضا(ع)

الجمعة, 03 تموز/يوليو 2020
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) اظهار داشت: اگر دعای کمیل را انسان زمزمه کند قطعاً خدا به خواسته های مخلصانه اش توجه می کند. مخصوصا در مکان های مقدس با واسطه قرار دادن فیض های الهی به ویژه امام رضا(ع) می توانیم به استجابت دعا امیدوارتر باشیم.
ده ویژگی

آیت الله «رضا رمضانی» که برای شرکت در صد و هشتاد و هشتمین اجلاس موسع شورای عالی این مجمع به مشهد مقدس سفر کرده بود، به دعوت آستان قدس رضوی شامگاه روزهای چهارشنبه و پنج شنبه 20 و 21 آذر 1398 در رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر امام علی بن موسی الرضا(ع) و در جمع انبوه زائران امام هشتم به ایراد سخن پرداخت.

به مناسبت سالروز میلاد مبارک حضرت ثامن الحجج(ع)، خلاصه ای از سخنان دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) به خوانندگان ابنا تقدیم می شود:

* دعا مهمترین سلاح انبیاء بود

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با توجه به اینکه سخنانش در شب جمعه، بعد از نماز عشاء و پیش از مراسم دعای کمیل در حرم مطهر رضوی ایراد شد، در مطلع سخن به موضوع "دعـا" پرداخت و اظهار داشت: دعا مخ و مغز عبادت مهمترین سلاح انبیاء بوده است

آیت الله «رضا رمضانی» ادامه داد: خداوند می فرماید "بخوانید مرا تا استجابت کنم شما را"؛ پس شکی در استجابت دعا نیست؛ اما باید مصلحت خداوند را در نظر گرفت. باید بدانیم که دعا در وقت خود مستجاب می شود.

* بهترین نوع دعا کردن چیست؟

وی درباره انواع دعا کردن اظهار داشت: یکی از اقسام دعا این است که فقط عبارات دعا را زمزمه کنیم. در مرحله بعد، بر اثر کلمات زیبا و اسماء مقدسه دعا، به انسان حال و توجهی دست می دهد. اما بهترین نوع دعا این است که انسان خود را مهیا کرده و استعداد پیدا کرده باشد. شخص اگر مراقب خود باشد در وجود او استعدادی پیدا می شود و هر اندازه در فرد استعداد ایجاد شود خواسته های خود را می خواهد. مهم این است که ما ظرفیت استجابت دعا را در خود ایجاد کنیم.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: اگر دعای کمیل را انسان زمزمه کند قطعاً خدا به خواسته های مخلصانه اش توجه می کند. مخصوصا در مکان های مقدس با واسطه قرار دادن فیض های الهی به ویژه امام رضا(ع) می توانیم به استجابت دعا امیدوارتر باشیم؛ چون به تعبیر علامه طباطبایی ظهور رأفت در امام رضا(ع) مشخص تر است.

* عقل و آثار آن

وی در قسمت دیگری از سخنان خود به ویژگی های "عقل" و آثار آن اشاره و عنوان کرد: پیامبران برای این آمده اند تا عقل انسان ها شکوفا گردد. عقل زمینه و ابزار معرفت و شناخت را فراهم می کند. این برای عده خاصی نیست و هر مسلمانی می تواند از عقل خود بهره مند شود و عقل باعث می شود انسان خدا را بندگی کند.

آیت الله رمضانی ادامه داد: انسان با حکم عقل، خود را به خدا می سپارد و خدا را اهل عبادت می داند. عقل می گوید شما خود را به پیامبر(ص) و خدا بسپار. در کافی آمده است که خداوند حضرت آدم را بین دین، حیا و عقل مخیر کرد. آدم، عقل را انتخاب کرد و دین و حیاء گفتند که هرجا عقل است ما آنجاییم. لذا دیندار عاقل است و آنکه عقل ندارد دین ندارد. اینکه خود را به خدا و معصوم سپردیم این به حکم عقل است.

 

134ce63057f068a219a0df338fb0b723_385.jpg

 

 * خصوصیات عقل کامل و عاقل واقعی در بیان امام رضا(ع)

وی سپس در بیان خصوصیات عقل کامل و عاقل واقعی به حدیثی از حضرت ثامن الحجج(ع) اشاره کرد و گفت: امام رضا(ع) در این حدیث به ده ویژگی عقل و عاقل اشاره کرده و فرموده است: "لا يَتِمُّ عَقْلُ امْرِء مُسْلِم حَتّى تَكُونَ فيهِ عَشْرُ خِصال..." حضرت می فرماید عقل فرد مسلمان کامل نمی شود مگر اینکه ده خصلت در او باشد.

خطیب حرم مطهر امام هشتم(ع)، "امید به خوبی او و مصون بودن از شرّ وی" را اولین و دومین خصلت انسان عاقل بر شمرد و گفت: "أَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ..."، عاقل واقعی کسی است که مردم از او انتظار خیر دارند و از شر او در پناه هستند.

* انسان عاقل، دستگیری می کند نه مچ گیری

آیت الله رمضانی با استفاده از فراز بالا، به نکته مهمی در اخلاق اجتماعی اشاره کرد و گفت: بنابراین، جهل اساس هر شَرّی است؛ و انسان عاقل، دستگیری می کند نه مچ گیری.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در بیان سومین و چهارمین ویژگی های عقل کامل اظهار داشت: "يَستَكثِرُ قَليلَ الْخَيْرِ مِن غَيرِهِ، وَ يَستَقِلُّ كَثيرَ الْخَيْرِ مِن نَفسِه"، خیر اندک دیگری را بسیار، و خیر بسیار خود را اندک شمارد.

* در همه عمرمان دنبال علم آموزی باشیم

این دانشمند دینی با تأکید بر اینکه "انسان در تمام عمرباید دنبال علم و دانش باشد"، پنجمین و ششمین ویژگی های انسان عاقل را اینگونه بیان کرد: "لا يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَيْهِ، وَ لا يَمَلُّ مِنْ طَلَبِ العِلمِ طُولَ دَهرِهِ"، هر چه حاجت از او بخواهند دلتنگ نمی شود و در عمر خود از دانش خسته نمی شود.

* انسان عاقل دنبال شهرت نمی رود

آیت الله رمضانی سپس هفتمین، هشتمین و نهمین خصلت های انسان عاقل از منظر امام رضا(ع) را اینگونه قرائت کرد "أَلْفَقْرُ فِى اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْغِنى. وَ الذُّلُّ فىِ اللّهِ أحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ العِزِّ فى عَدُوِّهِ. وَ الخُمُولُ أشْهى إِلَيْهِ مِنَ الشُّهْرَة" و گفت: اگر انسان، در راه خدا فقیر باشد بهتر از آن است که در راه غیر خدا ثروتمند شود. همچنین انسان عاقل نباید به دنبال شهرت برود.

نماینده مجلس خبرگان رهبری به قسمت پایانی حدیث نیز پرداخ که امام هشتم(ع) در پایان فرمودند: "العاشِرَةُ وَ مَا الْعاشِرَةُ؟ قيلَ لَهُ: ما هِىَ؟ قالَ عليه السلام: لا يَرى أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَيْرٌ مِنّى وَ أَتْقى"، ویژگی دهم مسلمان عاقل این است که شخص خود را از هیچ کس برتر نبیند.

وی تأکید کرد: انسان نباید خود را بالاتر از دیگران ببیند؛ زیرا ممکن است شخصی در ظاهر بد باشد اما باطنش خیلی بهتر از خود ما باشد.

* متن کامل این حدیث نورانی و ترجمه آن به شرح زیر است:

قالَ عَليهِ السَّلام: "لا يَتِمُّ عَقْلُ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ حَتَّى تَكُونَ فِيهِ عَشْرُ خِصَالٍ اَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ وَ اَلشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ يَسْتَكْثِرُ قَلِيلَ اَلْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ وَ يَسْتَقِلُّ كَثِيرَ اَلْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ لاَ يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ اَلْحَوَائِجِ إِلَيْهِ وَ لاَ يَمَلُّ مِنْ طَلَبِ اَلْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ اَلْفَقْرُ فِي اَللَّهِ أَحَبُّ إِلَيهِ مِنَ اَلْغِنَى وَ اَلذُّلُّ فِي اَللَّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ اَلْعِزِّ فِي عَدُوِّهِ وَ اَلْخُمُولُ أَشْهَى إِلَيْهِ مِنَ اَلشُّهْرَة. ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: اَلعاشِرَةُ وَ مَا العاشِرَةُ؟ قيلَ لَهُ: ما هِيَ؟ قَالَ عَليهِ السَّلاَمُ: لاَ يَرَى أَحَداً إِلاَّ قَالَ هُوَ خَيرٌ مِنِّي وَ أَتْقَى إِنَّمَا اَلنَّاسُ رَجُلاَنِ رَجُلٌ خَيرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى وَ رَجُلٌ شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى فَإِذَا لَقِيَ اَلَّذِي شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى قَالَ لَعَلَّ خَيرَ هَذَا بَاطِنٌ وَ هُوَ خَيرٌ لَهُ وَ خَيرِي ظَاهِرٌ وَ هُوَ شَرٌّ لِي وَ إِذا رَأَى اَلَّذِي هُوَ خَيرٌ مِنهُ وَ أَتْقَى تَوَاضَعَ لَهُ لِيَلحَقَ بِهِ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِكَ فَقَد عَلاَ مَجدُهُ وَ طَابَ خَيرُهُ وَ حَسُنَ ذِكرُهُ وَ سَادَ أَهلَ زَمَانِه."

امام رضا (علیه السلام) فرمودند: "عقل هيچ فرد مسلمانى كامل نگردد تا برخوردار از ده خصلت شود: 1- به خير او اميد باشد؛ 2- از شرّش ايمنى وجود داشته باشد؛ 3- خوبى و خير ديگران را بسيار شمارد؛ 4- خوبی و خير بسيار خود را اندك و ناچيز بداند؛ 5- نه از مراجعه نيازمندان به خود خسته شود؛ 6- و نه در طول عمر از طلب و تحصيل علم و دانش ملول و خسته گردد؛ 7- فقر در راه خداوند از توانگرى در غير راه حقّ‌ برایش بهتر باشد؛ 8- و خوارى در راه حقّ‌ از سربلندى در راه دشمن خدا نزد او محبوبتر باشد؛ 9- نزد او گمنامى از شهرت مطلوب‌تر باشد. سپس آن حضرت عليه السّلام افزودند: دهم و چه دهمى‌؟ مردم پرسيدند: آن چيست‌؟ فرمودند: كسى را نبيند جز آنكه گويد: او از من بهتر و پرهيزگارتر است، همانا مردمان [در نزد او] دو دسته‌اند: يكى بهتر و پرهيزگارتر از او، و ديگرى بدتر و پست‌تر از او؛ پس چون با بدتر و پست‌تر از خود برخورد كند گويد: شايد نيكى و خيرش در باطن است كه آن به خير اوست، و خير و خوبى من آشكار است كه آن به شرّ من است؛ و هر گاه با كسى كه از او بهتر و پرهيزگارتر است برخورد كند در برابرش تواضع نمايد تا بدو ملحق گردد؛ پس هر گاه چنين كند مجد و بزرگواريش بالا گيرد و خيرش پاك و دلپسند، و نامش نيكو شود، و آقا و سرور مردم عصر خود گردد."

* منبع: تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام، جلد ۱، صفحه ۴۴۳

برای دیدن تصاویر بیشتر از سخنرانی دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در حرم امام علی بمن موسی الرضا علیه السلام ایـنـجـا را کلیک کنید.

 

المجمع العالمي لأهل البيت (علیهم السلام)

المجمع العالمي لأهل البيت عليهم السلام، منظمة غير حكومية وعالمية شيعية تعنى بنشر معارف أهل البيت عليهم السلام وترسيخ الوحدة الإسلامية والعمل على اكتشاف وتنظيم أتباع العترة الطاهرة (ع) وتعليمهم ودعمهم.

أنشئت المنظمة علي يد نخبة من الشيعة ويشرف عليها الولي الفقيه والمرجعية الشيعية العليا.

قد قامت المنظمة منذ تأسيسها بدور إيجابي في المستوي العالمي في ترسيخ أسس الوحدة بين مختلف المذاهب الإسلامية.

  • ایران - تهران - بلوارکشاورز - نبش خیابان قدس - پلاک 246
  • 88950827 (0098-21)
  • 88950882 (0098-21)

اتصل بنا

موضوع
البريد الإلكتروني
الرسالة
8+3=? قانون الضمان