زندگینامه
ملا اصغر علی جعفر در سال ۱۹۳۶م در شهر مومباسای کنیا در خانوادهای مذهبی و اهل علم چشم به جهان گشود. پدرش ملا محمد جعفر از سخنرانان و مبلغان شیعه کشور کنیا و مادرش دختر محمد جعفر شریف دوجی بود. ملا اصغر تحصیلات دوره ابتدایی و متوسطه خود را در مومباسا سپری کرد و سپس برای ادامه تحصیل در رشته چشمپزشکی به هند رفت؛ اما به دلیل علاقه فراوان به علوم اسلامی و تبلیغ مذهب اهلبیت(ع)، تحصیلاتش را رها کرد و به کنیا بازگشت. ایشان از دوران جوانی به مطالعه علوم اسلامی بهویژه فقه، فلسفه و تاریخ اسلام پرداخت. بعدها به سبب خدمات گسترده اسلامی و فعالیتهای خیریه در راستای گسترش مکتب اهلبیت(ع)، لقب «ملا» از سوی چند تن از علمای خوجه به وی عطا شد. ایشان در اواخر دهه ۱۹۶۰م به انگلستان مهاجرت کرد و در لندن اقامت گزید.
ملا اصغر، فردی سختکوش، خوشبرخورد و فروتن بود و همواره در حل و فصل مسائل شیعیان خوجه در سراسر جهان تلاش میکرد.
ارتباط با مراجع تقلید
ملا اصغر از علاقمندان به انقلاب اسلامی ایران بود. ایشان بارها به ایران سفر کرد. وی همچنین دیداری با امام خمینی و آیتالله خامنهای داشت. ایشان در سال ۱۹۹۰م پس از زلزله رودبار با وزیر خارجه وقت ایران دیدار کرد و از سوی شیعیان خوجه انگلستان، ۵۰۰ هزار پوند برای کمک به زلزلهزدگان تقدیم وی کرد.
مرحوم ملا اصغر بارها برای دیدار با مراجع تقلید به ایران و عراق سفر کرد. ایشان در سال ۱۹۸۲م در سفر به عراق، با آیتالله سید ابوالقاسم خویی ملاقات کرد و توسط رژیم بعث دستگیر و چندین ماه زندانی شد.
ملا اصغر نماینده مراجع تقلیدی چون آیتالله سید محسن حکیم، آیتالله سید ابوالقاسم خویی و آیتالله سید علی سیستانی بود. او از سوی آیتالله سیستانی مجاز بود ۵۰ درصد سهم امام را به صلاحدید خود خرج کند.
عضویت در شورای عالی مجمع جهانی اهلبیت(ع)
ملا اصغر علی جعفر در ۱۳۷۰ش/1990م طی حکمی از سوی آیتالله خامنهای، به عضویت شورای عالی مجمع جهانی اهلبیت(ع) درآمد و در جلسات این مجمع حضوری فعال داشت. وی همچنین از اعضای «مجمع جهانی اسلام» در لندن بود. این مجمع در سال ۱۳۵۲ش به دستور آیتالله سید محمدرضا گلپایگانی و با هدف نشر فرهنگ اسلام و آشنایی مردم با مذهب تشیع و رسیدگی به مشکلات دینی مسلمانان بهویژه شیعیان مقیم انگلستان، در لندن تأسیس شد.
خدمات در فدراسیون جهانی جماعات خوجه اثناعشری
ملا اصغر از برجستهترین شخصیتّهای مذهبی جامعه خوجههای اثناعشری بود که در تحکیم ساختار اجتماعی و دینی این جماعت در سراسر جهان نقش مهمی ایفا کرد. ایشان در تأسیس فدراسیون جهانی جماعات شیعه خوجه اثناعشری همکاری داشت. این فدراسیون، مهمترین مرکز تصمیمگیری شیعیان خوجه اثناعشری در جهان است که تمامی تشکیلات خوجه زیر نظر آن فعالیت میکند و مرکز آن در لندن است. ایشان در تدوین قانون اساسی این فدراسیون نیز همکاری کرد و از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۰م ریاست آن را برعهده داشت. با مدیریت وی، فدراسیونهای منطقهای شیعیان خوجه اثناعشری در مناطق مختلف جهان زیر پوشش این سازمان قرار گرفتند.
بخشی از اقدامات ملا اصغر در مدت ریاست فدراسیون جهانی عبارتاند از:
- اسکان خوجههای اخراجی از اوگاندا در شرق آفریقا و اروپا
- تشویق خوجهّهای اروپا به تأسیس مراکز دینی
- تأسیس مراکز پاریس، سوئیس و سوئد
- ارائه کمکهای مالی به شیعیان ایران، عراق، هند و پاکستان
- عضویت فدراسیون جهانی در شورای مسلمانان بریتانیا و ایفای نقش مؤثر در زمینه مشکلات مسلمانان جهان
- تلاش برای رفع مشکلات خوجههای اثناعشری کشورهای کنیا، تانزانیا، کنگوی دمکراتیک، رواندا، بوروندی و ماداگاسکار.
ملا اصغر در دوره انقلاب جزیره زنگبار و اخراج و ضبط اموال بسیاری از آسیاییها از جمله خوجههای اثناعشری این جزیره، نقشی مهمی در سامانبخشی و انتقال آنان به کنیا و سرزمین اصلی ایفا کرد و در سال ۱۹۶۳م صندوق کمک به زنگبار را با همکاری گروهی از شیعیان خوجه اثناعشری تأسیس کرد.
ایشان در تأسیس جماعات خوجه اثناعشری در پیتربورو، بیرمنگام، لستر و لندن نیز تأثیرگذار بود. افزون بر آن، برخی مهاجران شیعی ایرانی، عراقی، لبنانی، پاکستانی و هندی را در انگلستان تحت پوشش قرار داد.
ملا اصغر، با دیگر گروهّهای اسلامی غیرشیعی ارتباط صمیمانه داشت به طوری که در تحکیم وحدت اسلامی بین مسلمانان انگلستان نقش برجستهای ایفا کرد. وی همچنین امام جمعه لندن و خطیبی برجسته بود که جلسههای سخنرانی او به زبانهای انگلیسی و گجراتی هر هفته در حسینیه حجت لندن برگزار میشد. او علاوه بر زبان انگلیسی و گجراتی به زبانهای اردو، فارسی، عربی و سواحیلی نیز تسلط داشت.
تأسیس «حوزه علمیه الدهی» در بیرمنگام در سال ۱۹۸۶م و تأسیس حوزه علمیه سید الخویی در بیرمنگام از دیگر خدمات ایشان بود.
آثار وتألیفات
ملا اصغر علاوه بر فعالیتها و مسئولیتّهای فرهنگی و تبلیغی، به پژوهش و نگارش کتاب نیز اشتغال داشت که برخی از آنها عبارتاند از:
- روزه
- نماز جماعت
- مرواریدهای خرد (وقایع مهم تاریخ اسلام)
- فقه و فقها
- سبحان الله؛ عجائب خلقت در قرآن (مجموعهای از آیات قرآن درباره آفرینش)
- قوانین اسلامی (ترجمه انگلیسی فتاوا مطابق با فتاوای آیتالله سیستانی)
- ترجمة الاعمال (نسخه شیخ مفید).
رحلت
ملا اصغر در ۲۱ مارس ۲۰۰۰م بر اثر سکته قلبی در لندن دار فانی را وداع گفت. پیکر ایشان پس از تشییع باشکوه، در قبرستان شیعیان خوجه اثناعشری این شهر به خاک سپرده شد. فدراسیون جهانی شیعیان خوجه، پس از مرگ او سه روز عزای عمومی اعلام کرد و به منظور گرامیداشت خدمات ایشان، صندوقی به نام «صندوق ملا اصغر علی» جهت کمک به مسلمانان مستمند آفریقا تأسیس نمود.