زندگی نامه و تحصیلات
پروفسور کامپانینی در روز سوم نوامبر سال 1954م در شهر میلان ایتالیا چشم به جهان گشود و در سال 1977م در رشته فلسفه از دانشکده ادبیات و فلسفه دانشگاه دولتی این شهرفارغالتحصیل شد. ایشان در سال 1981م به مصر سفر کرد. سفر به این کشور و خرید ترجمه قرآن کریم به زبان ایتالیایی، انگیزهای در او ایجاد کرد که زبان عربی را نیز فراگیرد و به تحقیقات در زمینه فرهنگ اسلامی نیز بپردازد. درنتیجه، تحصیلات خود را در بخش لومباردی واقع در شمال ایتالیا در مؤسسه ایتالیایی «خاورمیانه و خاور دور» به زبان عربی ادامه داد و در سال1984م از این مؤسسه فارغالتحصیل گردید.
فعالیتهای علمی و تحقیقاتی
پروفسور کامپانینی در «مؤسسه بینالمللی مطالعات مدیترانه و شرق» در ایتالیا فعالیت خود را بهعنوان مترجم، محقق و مدرس دانشگاه آغاز نمود و در بسیاری از دانشگاهها ازجمله دانشگاههای اوربینو، اورینتال ناپل، تورنتو، سن رافائل و انستیتوی مطالعات عالی به تدریس مشغول شد.
ایشان سپس به شکل تخصصی در رشتههای «سنت و قرآن»، «تاریخ معاصر خاورمیانه » و «اندیشه سیاسی و سنت فلسفی مسلمانان» به مطالعه پرداخت بهگونهای که یکی از تاریخشناسان برجسته در زمینه خاورمیانه و همچنین استاد فلسفه اسلامی در کشورهای عربی بهشمار میآمد. وی پس از یک دوره تدریس «تاریخ و نهادهای جهان اسلام» در دانشگاه اوربینو(۲۰۰۰-۱۹۹۵م) و فرهنگ عرب در دانشگاه میلان (۲۰۰۵-۲۰۰۱م)، شش سال نیز بهعنوان محقق تاریخ معاصر کشورهای عربی در دپارتمان مطالعات عربی-اسلامی و مدیترانهای دانشگاه شرقشناسی ناپل مشغول بود.
پروفسور کامپانینی علاوه بر زبان ایتالیایی، به زبا نهای عربی، فرانسوی و اسپانیایی نیزتسلط داشت. تألیفات او از زبان ایتالیایی به زبانهای مختلف غربی ترجمه شد و تأثیر زیادی بر مجامع علمی غرب داشته و دارد. ایشان همچنین بهعنوان تحلیلگر مسائل خاورمیانه عربی در نشر مجموعه کتب اسلامی توسط انتشارت (jaka book) میلان نیز مشارکت داشت.
آثار و تألیفات
پروفسور کامپانینی بیش از ۵۰ کتاب و ۱۰۰ مقاله علمی تألیف کرد. او در مطالعات اسلامی، رویکردی فلسفی داشت و در این راستا ابتدا آثاری از اندیشمندانی همچون فارابی، غزالی و ابنرشد از زبان عربی به زبان ایتالیایی ترجمه کرد و سپس خود، کتابهایی در این حوزه نظیر«مقدم های بر فلسفه اسلامی»، «فرهنگ واژگان عربی برای فیلسوفان» و «تفکر در اسلام» را بهرشته تحریر درآورد. وی رویکرد فلسفیاش را به مطالعات قرآنپژوهی و حوزه اندیشه اسلامی نیز تسری داد و در این حوزه کتابهایی مانند «تفسیر قرآن به قرآن در قرن بیستم»، «قرآن وتفسیر قرآن»، «قرآن: تفسیر مسلمانان مدرن» و «چشماندازهای فلسفی در تفسیر نوین قرآن:نمونه واژ هها و مفاهیم کلیدی» و در حوزه اندیشه سیاسی آثاری نظیر «اسلام و سیاست»، «اندیشه اسلامی معاصر»، «جهانبینی و سیاست در اسلام»، «اهل تسنن»، «اخوانالمسلمین درجهان معاصر»، «بدیل اسلامی کدام است؟ جهادگرایی، بنیادگرایی، اصلاحگرایی»، «اسلام، دین غرب » و «سیاست در اسلام؛ یک تفسیر» را منتشر کرد. کامپانینی همچنین نتیجه مطالعات قرآنی و یافتههای جدید علمی خود در این حوزه را در «مجله مطالعات قرآنی (SOAS)» منتشر میکرد.
کامپانینی در کتاب «قرآن و تفسیر» که بارها بازنشر شده است قرائت صرفاً دینی که درخصوص اسلام ارائه میشود را مردود میشمارد و حضور سیاست در دین و بالعکس را لازم میداند. ایشان در آثار و مقالات خود، تاریخ جهان عرب و باز بودن فرهنگی آن را یادآوری میکرد و بر تأثیر فروپاشی امپراتوری عثمانی و سیاستهای استعماری اروپا در به وجود آمدن افرا طگرایی و گروههای تروریستی تأکید داشت. همانطور که از پروفسور کامپانینی نقل شده است انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) در وی این انگیزه را ایجاد کرد که درباره دین اسلام به تحقیق و مطالعه بپردازد. او میگوید:
«در دهه ۸۰م مبارزه برای آزادی جهان سوم از امپریالیسم اروپا و آمریکا به من انگیزه داد برای شناخت اسلام، تاریخ اسلامی را مطالعه کنم.»
این اندیشمند ایتالیایی در نوامبر 2016م از خدمات دولتی بازنشسته شده بود؛ اما دست از تحقیق برنداشت و همچنان به فعالیت علمی خود ادامه میداد؛ ازجمله در سلسله پیشنشستهای همایش بینالمللی «جاودانگی نفس در اسلام و مسیحیت» که در شهره ایمیلان روم و پالرموی ایتالیا و ... برگزار شد شرکت کرد و قرار بر این بود که یکی از سخنرانان این همایش باشد؛ ولی پیش از آن، وفات یافت.
رحلت
پروفسور کامپانینی پس از عمری تحقیق و پژوهش، سرانجام در روز جمعه 18 مهر ۱۳۹۹ش، برابر با 9 اکتبر 2020م در ۶۵ سالگی براثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفت و به دیار باقی شتافت.
پیام تسلیت
در پی درگذشت این دانشمند اسلامی، بسیاری از نهادها و شخصیتهای سیاسی و مذهبی جهان پیامهای تسلیت جداگانهای صادر کردند. بخشی از پیام تسلیت اتحادیه اقلیتها وسازمانهای اسلامی ایتالیا (UCOII) چنین است:
«با ابراز تأسف شدید، اندیشمند مسلمان، محقق و تاریخشناس خاورمیانه که سهم بزرگی را در تحقیقات دانشگاهی ایفا کرده و بیش از ۵۰ کتاب و صدها مقاله از او به چاپ رسیده است، درگذشت.»
همچنین در پیام تسلیت معاونت بینالملل مجمع جهانی اهلبیت(ع) آمده است
:«خدمات و زحمات ایشان برای مقابله با اسلامهراسی و نیز تلاشهای ایشان برای کمک به مسلمانان و مراکز اسلامی اروپا در راه از بین بردن تصویر کلیشهای و خشونتآمیز از اسلام از طریق حضور و سخنرانی در کنفرانسها و نشستها را ارج مینهیم.»